BUBBELWOEDE

BUBBELWOEDE

Een selecte groep techneuten, die vooral werkzaam is in Informatie Technologie (IT), rekent zich al rijk. Zij hebben immers uitgedokterd, hoe zij het bemachtigen van Bitcoin en andere (830!) alternatieve munteenheden (Alt-Coins) het best kunnen aanpakken. Daarvoor zijn enige stappen vereist. Men moet zich eerst laten registreren bij een van de talloze online platforms om het verificatieproces te doorlopen. Daarna kan men geld storten bij het betreffende platform. Mocht men woonachtig zijn in een land, waar zo’n ‘online exchange’ niet bestaat (zoals het Verenigd Koninkrijk), dan moet geld eerst worden omgewisseld in een andere valuta.

Maar de domper op de feestvreugde in de wereld van ongereguleerde digitale valuta (cryptogeld) komt om de hoek kijken, zodra technische hinderpalen het onmogelijk maken om dit cryptogeld in te wisselen voor kasgeld van alledag. De bankregels tegen ‘witwassen’ nemen immers hand over hand toe. Daarom is er thans sprake van een opgezweepte waanzin in ICO’s (Initial Coin Offerings), die nabootsingen zijn van Bitcoin, zoals Ethereum, die dit jaar alleen al 2000 maal is gestegen. Gigantische bedragen worden hieraan besteed, terwijl totaal onzeker is of beloftes kunnen worden waargemaakt. Men zou wel eens tot de ontdekking kunnen komen, dat men uiteindelijk helemaal niets bezit.

Inmiddels is cryptogeld op papier  meer dan $ 70 miljard waard, waarvan de helft in Bitcoin. Dat lijkt nog bescheiden, gezien de waarde van het ‘fiat’-geld in de wereld van $ 100.000 miljard. $ 100 in Bitcoin in 2010 is op papier nu al uitgegroeid tot $ 75 miljoen. Een nieuw model voor het geldwezen? Maar Alt-Coins voldoen in de verste verte niet aan de voorwaarden van een ‘echte’ valuta, laat staan van beleggingswaarde (‘store of value’). Dit is te mooi om waar te zijn. Droom lekker verder! De kiem is weer gelegd voor een volgende financieele crisis, want al die techneuten-teams verkopen gebakken lucht.

Het klinkt zo verlokkend. Men behoeft slechts aangesloten te zijn op het internet, de Bitcoins kan men kosteloos in bewaring geven, terwijl men overal naar toe kan reizen zonder die te moeten verbergen. Ze kunnen niet gekraakt worden (‘hacked’) vanwege het onderliggende registratie- en versleutelingssysteem van blockchain. Niemand kan extra Bitcoins uit de dunne lucht tevoorschijn toveren, zoals bij ‘fiat’-geld, zonder de instemming van 51% van de Bitcoin-rekeninghouders. Het vaste aantal Bitcoins in omloop zou dus een garantie zijn tegen verwatering of verlies aan koopkracht. Maar nagebootste Bitcoins in omloop, kunnen wel degelijk in aantal toenemen (‘mineable’), behalve als die gebaseerd zijn op contracten, die deel uitmaken van afspraken over cryptogeld (cryptocurrency protocol).

Dit Ponzi-schema lijkt compleet, zodra het waanidee postvat, dat gangbare internationale betalingssystemen digitaal geld zullen aannemen. Ondertussen heeft niemand de zogenaamde stichter van Bitcoin, Satoshi Nakamoto, nog kunnen identificeren. Een valuta dus, zonder enige ondersteuning (‘backup’) van een land met militaire macht, democratie en onafhankelijke rechtspraak! Erger nog, 70.43% van de Bitcoins is in handen van een hele kleine elite (0.84% van de BTC-adressen!). Beginnen de alarmbellen nu eindelijk te rinkelen bij de groep van blinde volgelingen?

Op een gegeven moment gaat opeens de stekker eruit, want in het huidige monetaire bestel hebben de Centrale Banken, via hun fractioneel banksysteem, nu eenmaal het alleenrecht voor de gelduitgifte. Dat wil zeggen, dat er opeens geen prijs meer bestaat, wat de prijs ook is. Dit wordt vergelijkbaar met de Nederlandse Tulpenwoede (‘Tulip Mania’) van 1636 - 1637. Dat fenomeen was voornamelijk te danken aan de inmenging van overheidsfunctionarissen, die futures-contracten opeens vervingen door optiecontracten. Degenen, die het recht kochten om in de toekomst tulpen te kopen, waren niet meer gedwongen om die tulpen ook daadwerkelijk in bezit te nemen. Men kon er met een kleine boete vanaf komen, omdat contracten, door het gokverbod, toch nooit afdwingbaar waren.

Een fabelachtige stijging van de optieprijzen was daarvan het gevolg, totdat de overheid de contracten ongeldig verklaarde. Er was hier dus sprake van kunstmatige contracten, die opeens waardeloos waren geworden, omdat de overheid ingreep. Wacht maar, tot de handel in Bitcoins stopt en de gigantische papieren vermogens van de BTC-elite zomaar in rook opgaan. Nee, dit keer is het niet anders dan anders. Dit is niets anders dan geraffineerde oplichting.

Ondertussen geniet de wereld tegenwoordig van een gigantische schulden-bubbel, die overeind wordt gehouden door een massale activa-inflatie, dankzij een uiterst soepel monetair beleid van de Centrale Banken. Zolang de waarde van het onderpand voor krediet niet in twijfel wordt getrokken, kan men zich ontspannen en leuke dingen doen. De boot van dreigende deflatie kan worden afgehouden, zolang noemenswaardige normalisering van superlage rente (ZIRP) en vermindering van opgekochte activa door Centrale Banken (QE) voor onbepaalde tijd kunnen worden uitgesteld.

Bovendien lijkt het beleggingsklimaat schier risicoloos, getuige het record laagtepunt in de volatiliteit (VIX). Alles schijnt toch onder controle? Alleen een kniesoor maakt zich zorgen over de hoogte van effectenkrediet (margin debt), die tweemaal zo hoog is als in 2008, of over de haperende groei in internationale kredieten (global credit impulse is negatief) of over de inkrimpende wereldhandel. Het kolossale aantal schulden-zombies (landen, huishoudens, banken en bedrijven) heeft weinig te vrezen, ondanks de structureel lage economische groei en een niet aflatende daling van de omloopsnelheid van het geld. Want de internationale liquiditeits-kraan van de ECB, de BOJ, de BOE en in wat mindere mate, de FED, staat nog wagenwijd open, terwijl de stijging van de consumentenprijsindex, over het algemeen, geen naam mag hebben.

Natuurlijk moet men het monetair beleid van vooral de Amerikaanse Federal Reserve (FED) in de gaten houden. De FED heeft de rente in de laatste 16 maanden al drie keer verhoogd. Zij heeft geluiden laten horen, dat er nog drie rentestijgingen op komst zijn en dat het aantal van opgekochte activa zou kunnen worden teruggebracht (van Quantitative Easing - QE- naar Quantitative Tightening - QT-). Kunnen de markten tegen zo’n stootje? De recente geschiedenis heeft bewezen, dat de FED uiterst schoorvoetend te werk gaat, als het een ‘verkrapping’ van haar monetair beleid betreft. Tenslotte is het economisch herstel niet om over naar huis te schrijven en is het internationale financieele kaartenhuis zo wankel als wat, ondanks alle geruststellende uitspraken van de bekende wijsneuzen. De Citigroup Economic Surprise Index (minus 32!) spreekt boekdelen (zie pag. 4):

http://www.yardeni.com/pub/citigroup.pdf

De wereldschuld ten opzichte van de wereldeconomie is nu minstens 350% en de toename van die schuld is, verrassenderwijs, in een versnelling geraakt. Om nog maar te zwijgen over alle pensioen- en uitkeringsverplichtingen, die een veelvoud zijn van de totale wereldeconomie. Als de rente verder aantrekt, dan zullen de rentebetalingen voor de schuldendienst steeds lastiger worden. Met name de excessieve staatsschuld komt overal in de knel. De gewone burger ziet een onafgebroken reeks van belastingverhogingen op zich afkomen, ondanks alle goede bedoelingen van politici, zoals President Trump. Dat zal het klimaat voor consumptie-bestedingen (70% van een typische ontwikkelde economie) geen goed doen.

Maar in de volgende, onvermijdelijke, wereldrecessie, zal de excessieve staatsschuld en de volatiliteit (marktrisico) overal met sprongen stijgen, terwijl de rente dan weer instort. Ook Amerika zal dan negatieve rente beleven, wat tot nu toe nog niet was voorgekomen. Het gevolg zal zijn, dat de economische groei, wereldwijd, na deze recessie, nog lager zal uitvallen dan na de vorige van 2008. Kwaliteitsobligaties, zoals Amerikaanse Treasuries, zullen hun zegetocht weer voortzetten, naarmate hun rendementen inzakken naar record-laagtepunten.

Bij economische tegenwind, zullen alle schulden-zombies weer onder druk komen te staan. Het merendeel van de wereldschuld is in Dollars (80%) en daarom wordt, bij de volgende globale dekkings-opvraging (margin call), de vraag naar Dollars weer acuut, net zoals in 2008. Het is te verwachten, dat in een tijd van ‘America First’ het Amerikaanse handelstekort, wat de wereld draaiende houdt, echter wel zal verminderen. Die vermindering kan leiden tot een algemeen Dollar-tekort, wat reeds het geval is bij de markt van Eurodollars (zo’n $ 2000 miljard, die, om belasting-redenen, buiten Amerika in omloop zijn). Eurodollars financieren 90% van de wereldhandel.

Om dat Dollar-tekort te verlichten, zal de FED weer deviezenswaps moeten invoeren met andere Centrale Banken, net zoals in 2008. Sterker nog, de FED zal dan politiek gevoelige reserves moeten opbouwen in buitenlandse valuta’s om te kunnen optreden als schokdemper voor de inkrimping van internationaal krediet. In het ergste geval streeft Amerika naar een handelsoverschot, dat het overschot van Duitsland en van Japan zou evenaren. Dan zou de Dollar bijzonder gewild worden, een ‘collector’s item’! De laatste keer, dat Amerika een handelsoverschot had, was tijdens de depressie in de jaren ‘30. Maar met 5% van de wereldbevolking, is Amerika tegenwoordig 25% van de wereldvraag. Een achteruitgang in vrijhandel zou daarom zeer ernstige gevolgen kunnen hebben voor de wereldhandel, ook al is Amerika daarvan relatief minder afhankelijk dan de EU of Azie.

Het is begrijpelijk, dat een wereld met verlammende schulden, snakt naar een ‘generaal pardon’, een ‘jubeljaar’, een ‘Reset’. Dat zou de wereldeconomie immers nieuw leven inblazen! Maar elke schuld is het bezit van een ander. Dus mondjesmaat kwijtschelding van schulden, wat gelijk staat aan geldvernietiging, is al pijnlijk genoeg. De superkredietcyclus van de laatste 70 jaar komt echter niet tot zijn eind, zonder een ontwenningskater. Reken maar op de ondenkbare kippenvelmethode! Toch zullen talloze waarzeggers altijd mooie sprookjes verkondigen om niet geconfronteerd te moeten worden met de harde werkelijkheid.

Overigens lijkt het angstbeeld van een aardverschuiving in de wereldorde door het populisme vooralsnog geweken. Zelfs President Trump lijkt geneutraliseerd door het systeem van tegenmachten (‘checks and balances’), zodat zijn radicale uitspraken nu weinig stof doen opwaaien. Hij zal waarschijnlijk de buitengewoon besloten Bilderbergconferentie (van 1 tot 4 Juni a.s.) bijwonen op uitnodiging van de 94-jarige, voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger:

http://bilderbergmeetings.co.uk/2017/2017-bilderberg-conference-chantilly-june-1-4/

MEDEDELING: Er zijn nu 3 soorten lidmaatschap. Welk lidmaatschap past bij u? Leden kunnen profiteren van extra, mogelijk winstgevende, informatie via o.a. een reeks van regelmatige pamfletten. Van harte welkom bij de club! Velen onder u zijn al 10 jaar of langer trouwe volgers. Zie hiernaast voor nadere gegevens.

DIEDERIK SCHMULL

29 Mei, 2017

WESTCLIFF-On-SEA, Essex, U.K.