IS UW VEILIGHEIDSGORDEL GOED VAST?
Is die gordel een vijf- tot zevenpuntsgordel, vooral toegepast in race-autos? De wereld staat op zijn kop. Het leven in de komende jaren wordt net een achtbaan. De ene valse dageraad volgt na de andere. Mensen zijn er helemaal ondersteboven van. Wanneer kunnen we samen weer genieten van vrede en veiligheid? Als het heden niet bevalt, dan moet men denken aan een toekomst, waar men voortdurend van gedroomd heeft. Want dat is de enige manier om toch maar, ondanks alles, gewoon door te gaan. Laat u zich inspireren! Het leven heeft nog zoveel te bieden. Is er morgen weer een dag? Twijfel daar nooit aan!
GUERNICA (PABLO PICASSO - 1937)
Het is weer terug bij af. De wereldwijde bubbel in alles, van de laatste decennia, barst. Elk technisch herstel is nu tijdelijk en een verkoopgelegenheid. Elke eventuele Melt-Up is ook geen lang leven beschoren. Vergeet het maar! Want de gigantische, meerjarige, harde landing is pas begonnen. Het wordt weer 'ieder voor zich'. De globalisering is verleden tijd. Niemand wil meer afhankelijk zijn van een ander. De grote kredietgedreven economische opgang sinds 1932 (!) lijkt voorbij. Het monetaire bubbelbeleid van de Centrale Banken werkt allang niet meer. Elke verhoging van niet-productieve schuld werkt averechts en leidt tot een verlaging van de levensstandaard. Lenen gaat alleen maar goed, zo lang kredietverstrekkers geloven, dat men kredietwaardig blijft. Als de conjunctuur omslaat, om welke reden dan ook, ontstaat er een vertrouwenscrisis en gaan de kapitaalmarkten potdicht. Men kan dan alles verliezen, als men activa slechts ten dele echt bezit en het grootste deel daarvan bij een kredietverstrekker heeft ondergebracht. In een crisis regent het dekkingsopvragingen en faillissementen.
(DENT): DE ONGEKENDE FINANCIEELE BUBBEL BARST EN FINANCIEELE ACTIVA, ALS PERCENTAGE VAN DE ECONOMIE, KUNNEN, IN DE KOMENDE JAREN, MET ONDERBREKINGEN, 51% INSTORTEN NAAR HET NIVEAU VAN 30 JAAR GELEDEN. DAT IS PAS DE ECHTE 'GREAT RESET': VAN 6.7 MAAL DE TOTALE ECONOMIE NAAR EEN MEER NORMALE 3.4 MAAL, ZOALS 30 JAAR GELEDEN. DE HUIDIGE GENERATIE KAN ZICH DAT NOG MOEILIJK VOORSTELLEN EN KRIJGT STRAKS EEN HELE KOUDE DOUCHE. DAT LAATSTE IS TROUWENS GEZOND.
(BLOOMBERG): DE AFVLAKKING VAN DE RENDEMENTSCURVE. DE RENTETARIEVEN OP LANGE EN KORTE TERMIJN LIJKEN AL ENIGE TIJD STEEDS MEER OP ELKAAR! DAT IS EEN WAARSCHUWING VAN DE MARKT, DAT DE KANS OP EEN RECESSIE STIJGT. IN EEN NORMALE MARKT, BEHOREN DE OBLIGATIE-RENDEMENTEN VAN LANGE OBLIGATIES ALTIJD HOGER TE ZIJN DAN DIE VAN DE KORTE OBLIGATIES. DE MARGE TUSSEN 2-JARIGE EN 10-JARIGE TREASURIES IS NU ZO KLEIN, DAT EEN OMGEKEERDE RENDEMENTSCURVE OPDOEMT, WAT EEN SIGNAAL IS VOOR EEN RECESSIE IN DE KOMENDE 12 MAANDEN.
Bij onraad, vliegen vogels meteen zigzaggend weg. Maar mensen geven vaak, onterecht, het voordeel van de twijfel aan naderend onheil. Daarom gaat men dikwijls pas tot actie over, als het te laat is. De vorige keer, dat de bestaande wereldorde onder vuur werd genomen, was in 1936 door de coalitie tussen Berlijn en Rome, in 1939 gevolgd door Japan ('Axis Alliance'). Zij steunden elkaars zucht naar de uitbreiding van hun grondgebied. Maar in de laatste jaren is er, sinds 2001, een nieuwe coalitie ontstaan tussen Rusland en China ('no-limits partnership'), die de hegemonie van de Westerse Mogendheden wil aanvechten. De nieuwe As Rusland - China (Poetin - Xi) sloot een verdrag met 5,000 woorden, dat zijn beslag kreeg in 2022, tijdens de afgelopen Winterse Olympische Spelen in Beijing. Dit is een nachtmerrie voor de bestaande wereldorde. De gevolgen hiervan moeten niet onderschat worden, omdat het weer, net zoals in de jaren '30, totalitaire staten betreft met een 'sterke man', die geen oppositie dulden. Niemand weet waar dit eindigt.
Beide coalities vonden plaats, terwijl de rest van de wereld totaal onvoorbereid was op een wereldoorlog. Groot-Brittannie was in 1940, na de Grote Depressie, nagenoeg failliet, en Amerika was sterk isolationistisch, met slechts 100,000 man (!) op de been. In 2022, zijn de strijdkrachten van de Westerse mogendheden, met name in Europa, nog slechts een schaduw van 30 jaar geleden (min 90%!), toen de Koude Oorlog eindigde. Zo'n situatie is altijd levensgevaarlijk, want dat biedt de mogelijkheid aan de nieuwe kanshebbers op een nieuwe wereldorde om naast hun schoenen te lopen.
Bovendien blijkt nu, dat internationale overeenkomsten met totalitaire staten, die door beide of verschillende partijen zijn ondertekend, opeens vodjes papier kunnen worden. Het Boedapest Memorandum van 2003 tussen Rusland en Oekraine, mede ondertekend door Amerika en Groot-Brittannie, bepaalde immers, dat Oekraine haar arsenaal van kernwapens zou opgeven in ruil voor grensgaranties. Alleen brute macht staat dus nu weer centraal, net zoals in de jaren '30 en '40. Daarom moet men alle illusies over een goede afloop van deze Russische invasie laten varen. Een nieuwe periode van herbewapening is aangebroken.
De coalitie tussen Rusland en China lijkt vrij ongemakkelijk, omdat de economie van Rusland slechts 1.7% uitmaakt van de wereldeconomie, tegenover die van China van 17.3% (Wereldbank, 2020)(Amerika is: 24.67% met slechts 5% van de wereldbevolking)(Niet aangepast voor koopkracht). Bovendien blijkt Rusland, vanwege haar 'speciale actie' (!) sinds 24 Februari, 2022, in Oekraine, wat makker China weigert een 'invasie' te noemen, een paria te zijn geworden op het wereldtoneel, ondanks haar grote, min of meer bevroren, valuta- en Goudreserves, haar begrotingsoverschot en haar miljoenenleger.
De Russische economie is totaal ingestort en de beurs in Moskou is al enige tijd, voor het eerst sinds 1917, dicht. Destijds duurde het 75 jaar, voordat die beurs weer open ging. Russische topaandelen werden onlangs even in Londen verhandeld tegen koersen, die 90% lager waren. De huidige crisis lijkt ernstiger te worden dan die van 1998, toen Rusland een inflatie beleefde van 85% en een rentestand had van 150%, wat uiteindelijk de wanbetaling van de staatsschuld tot gevolg had. Dat was ook het jaar, dat Poetin het hoofd werd van de Russische geheime dienst, tot grote ergernis van zijn ex-vrouw, die in 2013 van hem scheidde, na een huwelijk van 30 jaar.
Poetin was oorspronkelijk vooral getekend door het beleg van zijn geboorteplaats, Leningrad (thans weer: Sint Petersburg) van 29 maanden (1941 - 1944) door de Duitsers. Die omsingeling kostte het leven aan 1 miljoen burgers en 300,000 soldaten. Zijn familie was daar nauw bij betrokken. Daarom is hij geobsedeerd door bedreigingen van buitenaf. Bijna elke concurrent, die op zijn weg kwam, is, in de loop van de tijd, onschadelijk gemaakt.
(BROOKS): DE FINANCIEELE SITUATIE IN RUSLAND LIJKT ERGER DAN OOIT.
(BLOOMBERG)(FITCH): DE KOSTEN VAN EEN VERZEKERING TEGEN EEN FAILLISSEMENT VAN RUSLAND (CDS) RIJZEN DE PAN UIT!
China is de olifant in de kamer. De inlijving van Taiwan staat allang op hun agenda. Maar daar worden de meeste halfgeleiders in de wereld geproduceerd, die essentieel zijn voor o.a. gevechtsvliegtuigen en ballistische raketten. De bouw van zo'n kostbare fabriek elders zou vele jaren vergen. Ondertussen hebben China en Rusland een sterke greep op de productie van zeldzame aardmetalen ('rare earth metals'), die nodig zijn voor duurzame energie, met name electrische auto's. Tegelijkertijd is er een adembenemende groei aan de gang in het militair potentieel van China. In de zomer van 2021, is er een nieuw hypersonisch rakkettensysteem beproefd, wat zonder meer kan worden beschouwd als een 'Spoetnik-moment', toen de Sovjet Unie in 1957, als eerste, tijdens het hoogtepunt van de Koude Oorlog, een ruimtesatelliet lanceerde. Destijds bibberde en beefde de gehele wereld.
Maar China is tegenwoordig ook bezig om honderden silo's te bouwen voor nucleaire ballistische raketten. De bedoeling is kennelijk om 1000 van die rakketten gevechtsklaar te hebben rond 2030, om de toekomst van haar eenpartijstelsel veilig te stellen. Tegelijkertijd heeft Rusland dit soort raketten allang geinstalleerd in het, aan Polen grenzende, Kaliningrad, met een, voornamelijk Russisch-sprekende, bevolking van 500,000. De verspreiding van, vooral tactische, kernwapens, wordt, zonder meer, de grootste uitdaging voor de mensheid.
(BLOOMBERG): DE GRAANPRIJS GAAT DOOR HET DAK! DE MEESTE REGIO'S IN DE WERELD ZIJN NIET ZELFVOORZIENEND, ZOALS AMERIKA EN CANADA. IS RANTSOENERING OP KOMST?
Voedselrellen zijn, in de geschiedenis, de grootste bedreiging voor de bestaande orde geweest. Vele machthebbers zijn daardoor ten val gebracht. De Arabische Lente in 2011 was een recent voorbeeld. De huidige broodprijzen stijgen overal weer onrustbarend. De Mark Lane Corn Exchange in Londen, waar de broodprijs gedurende 240 jaar werd vastgesteld, moest, bijvoorbeeld, in 1800, enige tijd de deuren sluiten, toen het belaagd werd door een woedende menigte van duizenden. De vergaande gevolgen van de huidige oorlog in Oekraine, de graanschuur van Europa, zullen op den duur zeker niet uitblijven.
(EDWARDS - SOGEN): DE VOEDSELCRISIS LIJKT NU VEEL ERNSTIGER DAN 11 JAAR GELEDEN. 28% VAN DE WERELDWIJDE GRAANEXPORT KWAM IN NORMALE TIJDEN VOOR REKENING VAN RUSLAND EN OEKRAINE (FAO). HONGERSNOOD OP KOMST?
Ondertussen is de Amerikaanse Dollar, in deze onzekere tijden, weer KONING. De opgaande trend van de afgelopen 14 jaar is nog volledig in tact. Bijna alle valuta's devalueren, met tijdelijke onderbrekingen, tegenover de Dollar. Het merendeel van de wereldschuld luidt in Dollars en de meeste goederen, grondstoffen en diensten moeten met Dollars betaald worden. China en Rusland doen een gooi om dit te veranderen, maar zullen, vanwege hun kapitaalcontroles, voorlopig geen kans maken. Integendeel. Een wereld- en reservevaluta vereist ook nog democratie en een stabiele rechtsstaat. Anders raakt het vertrouwen spoedig zoek.
(SPREADCHART.COM) DE OPGAANDE TREND IN DE DOLLAR-INDEX (DXY) IS IN TACT
(BILELLO): DE GROTE DEVALUATIE VAN BIJNA ALLE VALUTA'S TEGENOVER DE DOLLAR IN DE AFGELOPEN 10 JAAR. IN ONZEKERE TIJDEN IS DE DOLLAR MEER DAN OOIT EEN VEILIGE HAVEN.
De Goudprijs, in USD, die nagenoeg hetzelfde is als 10 jaar geleden, doet een poging om nu eindelijk uit te breken naar boven. Maar Goud moet beschouwd worden als een appeltje voor de dorst en een verzekering tegen het ondenkbare (hyperinflatie?), ongeacht de prijs. In een eventuele Crash, met kredietopvragingen en gedwongen margestortingen, dalen alle activa in waarde, inclusief Goud. Maar het heeft geen tegenpartij-risico en het heeft bewezen, dat de reeele waarde, na aftrek van inflatie, gedurende 5,000 jaar, in tact blijft. Het wordt daarom beschouwd als het fundament van de reserves van Centrale Banken. Particuliere beleggers moeten Goud zien als een essentieel onderdeel van een gespreid vermogen, omdat haar toekomstige rol in het financieele systeem waarschijnlijk groter zal worden, naarmate het vertrouwen in fiatgeld, dat los staat van iets tastbaars, zoals Goud, afneemt. Mocht digitaal geld van Centrale Banken (CBDC) ooit daadwerkelijk worden ingevoerd, dan zal de behoefte aan Fysiek Goud, uit oogpunt van privacy, alleen maar kunnen toenemen. Zowel CBDC's als Fysiek Goud kunnen door de overheid in beslag worden genomen of worden bevroren, indien de bezitter daarvan beschouwd wordt als een ongewenst persoon ('persona non grata') of bij een staat van beleg. Zie de recente noodmaatregelen in Canada.
Zonder onderpand, geen krediet. De Amerikaanse Treasuries zijn het onderpand voor het wereldwijde kredietsysteem. Die worden beschouwd als het veiligste papier van het sterkste land ter wereld. Treasuries, met een looptijd van 3 maanden, met automatische verlenging, zijn zo goed als kasgeld en dienen als buffer in woelige tijden. Veel beter dan bankdeposito's, want die zijn niets anders dan leningen aan de bank. Treasuries zijn bijna altijd verhandelbaar en de markt daarvoor sluit bijna nooit.
In de komende jaren zullen economische groei en inflatie blijven tegenvallen, vanwege de excessieve schulden en demografische factoren. Elke inflatie is wel degelijk tijdelijk. Hoge prijzen lokken overproductie uit en vernietigen de vraag. Daarom zal de structurele neerwaartse trend in rendementen, met een dienovereenkomstige waardestijging, zich, met tijdelijke onderbrekingen, voortzetten. Een inflatoire wereldoorlog kan deze trend hoogstens vertragen.
De meeste Treasuries zijn in handen van Amerikaanse institutionele beleggers en de Federal Reserve. Japan en China bezitten elk zo'n 3% van alle Treasuries. Treasuries zijn aantrekkelijk voor Japan, omdat het rendement van Japanse staatsobligaties al heel lang negatief is. Mocht China, in het onwaarschijnlijke geval, haar Treasuries ooit van de hand willen doen, net zoals Rusland in de laatste jaren, dan kan de Federal Reserve dat, zonder enig probleem, in een handomdraai voor elkaar krijgen.
(MT): 39-JARIGE CHART VAN HET RENDEMENT VAN DE 30-JARIGE US TREASURY. LAGERE RENDEMENTEN BETEKENEN HOGERE WAARDERINGEN. DE STRUCTURELE POSITIEVE TREND IS NOG STEEDS IN TACT. TIJDENS DE VOLGENDE WERELDRECESSIE, KAN HET (POSITIEVE) RENDEMENT (2.24%) WEER VERDER DALEN, MET EEN DIENOVEREENKOMSTIGE WAARDESTIJGING. ELKE RENDEMENTSSTIJGING LIJKT TIJDELIJK EN IS EEN KOOPGELEGENHEID VOOR GEDULDIGE BELEGGERS. ECONOMISCHE STAGNATIE, NET ZOALS DIE VAN JAPAN IN DE LAATSTE 30 JAAR, IS WAT, IN DE KOMENDE DECENNIA, VOOR DE DEUR STAAT.
(STOCKCHARTS): DE iSHARES 20+ YEAR TREASURY BOND ETF (TLT )(IDTL VOOR EU-INGEZETENEN) LIJKT EEN UITSTEKENDE KOOPGELEGENHEID VOOR DE LANGERE TERMIJN. MET EEN WERELDRECESSIE IN HET VOORUITZICHT, WELKE EEN DALING VAN TREASURY-RENDEMENTEN TOT GEVOLG HEEFT, IS DE TLT TOE AAN EEN FORS HERSTEL.
DIEDERIK SCHMULL, 10 Maart, 2022, Westcliff-On-Sea, ESSEX, U.K.
MEDEDELING: COMMENTAREN WORDEN NU, VOORDAT PLAATSING PLAATS VINDT, PREVENTIEF GECONTROLEERD. MEN MOET ALTIJD IN GEDACHTEN HOUDEN, DAT DIT BLOG VOORNAMELIJK GERICHT IS TOT DEGENEN, DIE BELANGSTELLING HEBBEN VOOR HET INTERNATIONALE BEURSGEBEUREN.
WELGEMANIERDHEID STAAT OP DIT BLOG VOOROP IN VERBAND MET MOGELIJKE AANSPRAKELIJKHEID VOOR REACTIES.
MEN KAN TE ALLEN TIJDE EEN E-MAIL OF EEN TWEET (VIA TWITTER, @RICKSCHMULL) STUREN NAAR ONDERGETEKENDE.
Het Blog SCHMULLADDERTJEONDERHETGRAS heeft thans 6 soorten van lidmaatschap. Word lid! U bent van harte welkom. Uw lidmaatschap geeft recht op persoonlijk advies, regelmatige Pamfletten, lunches, borrels en belangrijke artikelen. Zie voor nadere gegevens onderaan het Blog.
Hopelijk vindt er binnenkort een Webinar plaats. De volgende Lunch/Borrel zal hoogstwaarschijnlijk moeten wachten tot 2023 of later. Een epidemie en een oorlog duren meestal vele jaren en reizen is een heel gedoe.
