(ROSENBERG): DE VERGRIJZING, OOK IN AMERIKA, ZORGT VOOR VEEL MINDER ECONOMISCHE GROEI. STRUCTURELE DEFLATIE IS ONVERMIJDELIJK. JAPAN GING ONS VOOR: NA 30 JAAR VAN MONETAIRE STIMULERING, IS ER NOG STEEDS (MILDE) DEFLATIE. HOE OUDER MEN WORDT, DES TE MEER MEN SPAART. SPAREN IS DEFLATOIR.
Maar als de rente stijgt, omdat inflatie, momenteel het hoogst in 40 jaar, in de kiem gesmoord moet worden, dan zit men opeens op gloeiende kolen. Schuld is niets anders dan het naar voren halen van bestedingen, die later dus niet kunnen plaatsvinden, als het inkomen, de rente en de aflossing zouden tegenvallen. Maar de geldcreatie van Centrale Banken, vooral via commercieele banken in de vorm van krediet, is toch onbeperkt? Centrale Banken schieten het systeem toch altijd te hulp, met kredietverlening in laatste instantie of met het tevoorschijn toveren van geld 'uit de dunne lucht'? Dan kan deze draaimolen toch eeuwig doordraaien?
(Bloomberg)(6 Februari, 2022):
Goodbye Easy Money as Hawkish Central Banks Speed Up Rate Hikes
Centrale Banken hebben weliswaar een geldmonopolie, maar moeten voornamelijk zorgen voor prijsstabiliteit, anders wordt het evenwicht van het financieele stelsel in gevaar gebracht. Stel je voor, als de geloofwaardigheid van het geld als ruilmiddel en als oppotmiddel ('store of value') op het spel gezet zou worden. Als geld, vooral als het niet gekoppeld is aan iets tastbaars, zoals Goud, ooit een 'hete' aardappel wordt en de omloopsnelheid daarvan oftewel de frequentie, waarmee het wordt uitgegeven, de pan uitrijst, dan is het einde van dat geld nabij, doemt hyperinflatie op en volgt ruilhandel. Revolutie onder de brave burgerij is zo een kwestie van tijd.
Daarom zijn Centrale Banken nu niet alleen gedwongen om de rente, desnoods met onderbrekingen, meerdere malen te verhogen, maar ook om hun geldscheppende balans, vol met voornamelijk obligaties, terug te draaien. De teugels van het op hol geslagen financieele paard moeten worden aangehaald, anders kan het niet worden getemd. Dat betekent, dat geld 'schaarser' wordt! Zouden de Centrale Banken dit pijnlijke proces wel aandurven? Of zullen zij pas door de zure appel heen bijten, als de inflatie weer verdubbeld is, naar zo'n 15%, net zoals in 1979? Het toenmalige hoofd van de Amerikaanse Federal Reserve, Paul Volcker, verhoogde de rente naar 20% in 1980. De daarop volgende wereldwijde recessie was heel diep. Maar Volcker was een reus van een man en torende boven iedereen uit. Hij kreeg het 'onmogelijke' en 'ondenkbare' voor elkaar.
De Amerikaanse staatsschuld, als percentage van de economie, was in 1946, na de Tweede Wereldoorlog, opgelopen tot 119%. Maar in 1981, 35 jaar later, was dat gedaald naar 31%. Een combinatie van belastingverhogingen en economische groei droeg daartoe bij. Het huidige percentage, dankzij o.a. de Pandemie, is liefst 124%, na zelfs 129% in 2020. Maar Japan is 266%. Het ligt voor de hand, dat er hele sobere tijden voor de deur staan. Zorg ervoor, dat men gezond blijft. Angst is een slechte raadgever. Angst is een 'killer'.
De Centrale Banken traden in de laatste 40 jaar inderdaad op als reddende engelen, zodra de economie het enigszins liet afweten, maar zullen nu moeten beslissen of zij willen eindigen als gevallen engelen. Als harde maatregelen niet worden genomen of weer worden uitgesteld, dan zal het financieele stelsel beginnen te wankelen. De wereldwijde schuld, als percentage van de economie, is immers net zo hoog geworden als na de Tweede Wereldoorlog.
Creatieve vernietiging ('creative destruction'), het proces van uithuilen en opnieuw beginnen, wat vooral een typische Amerikaanse mentaliteit is, vormt nu eenmaal een voorwaarde voor een economische hausse later. Anders volgt er decennia-lange economische stagnatie. Wat is politiek haalbaar? Dat laatste is tegenwoordig veel minder relevant, want het is hoe dan ook niet goed ('damn if you do, damn if you don't'). Maar stel je eens voor, dat een recessie zou ontaarden tot een depressie? Daar zal men toch wel een stokje voor steken? Geen boom kan groeien tot aan de hemel. Of zal het onze tijd wel uitduren?
Zou de wereld het eens kunnen worden over een nieuw financieel systeem? In 1944 werd de Bretton Woods overeenkomst in het leven geroepen, met de Dollar als wereldvaluta, gekoppeld aan het Goud. Maar dat systeem sneuvelde tussen 1968 en 1973, vooral omdat President Nixon de Goudwisselstandaard van de Dollar 'tijdelijk' ophief in 1971. Sindsdien is de Dollar, ondanks alles, nog steeds de wereld- en reservevaluta, met 88% van alle valuta-transacties, 79.5% van alle handelstransacties en 60% van alle valutareserves. Meer dan 80% van de wereldschuld luidt in Dollars. Obligaties in andere valuta's zijn nu eenmaal veel moeilijker verhandelbaar.
Er is geen alternatief. Een wereldvaluta vereist een militair machtig land, met een traditie van democratie en een onafhankelijke rechtsspraak. In een autocratie, zoals China of Rusland, is men vogelvrij. In een verzameling van landen, die als een unie paradeert, ondanks de cultuurverschillen, zoals de Eurozone, is men voortdurend bevreesd voor het uiteenvallen daarvan. Historisch gezien, is dat eerder regel dan uitzondering. Minstens 150 van dergelijke 'unies', zelfs unies met dezelfde cultuur, dolven uiteindelijk het onderspit. Het enorme verschil tussen Noord- en Zuid-Europa zal zich verder toespitsen, vooral bij economische tegenwind.
(VISUAL CAPITALIST): INFOGRAPHIC VAN DE WERELDECONOMIE VAN $ 86000 MILJARD.
Ligt een nieuw Bretton Woods systeem, wat de in 2019, op 92-jarige leeftijd overleden, Paul Volcker, had voorgesteld, binnen handbereik? Zou de Dollar kunnen worden vervangen door een nieuwe wereldvaluta? Zou het excessieve schuldprobleem, inclusief alle toekomstige verplichtingen, kunnen worden opgelost, zonder een economische depressie en gedwongen schuldsanering? De schuld van de een, is immers het bezit van de ander. Alles en iedereen is met elkaar verbonden, vooral via de gigantische onzichtbare derivaten, die een werkelijke waarde vertegenwoordigen van $ 12000 miljard. Maar de fictieve ('notional') waarde is een veelvoud daarvan (een quadriljoen Dollars?), wat uitsluitend aan de orde zou komen als een of meerdere partijen in dat spel in gebreke zouden blijven. De gevolgen van een echte economische crisis zijn echter bijna niet voor te stellen.
Daarbij komt, dat de Eurodollar-markt, ter waarde van $ 13000 miljard, een grote rol speelt bij de totale wereldhandel, ter waarde van $ 19000 miljard. Eurodollars zijn Dollar-tegoeden buiten Amerika, waarover de Amerikaanse Federal Reserve geen rechtsbevoegdheid heeft en die niet onder haar toezicht vallen. Deze 'ongedekte' Dollars hebben daarom een wat hogere rente dan gewone Dollars. Maar als de financiering via de Eurodollarmarkt zou haperen, dan ontstaat er bij vele partijen een ernstig Dollartekort.
Ondergetekende weigert te geloven in sprookjes. De natuur wint altijd. Daar is niet tegen op te boksen. De mens verkeert soms in de waan, dat hij God kan zijn. Maar de mens ontdekt telkens weer, hoe feilbaar hij is. De eventuele agenda van de mens om het een en ander in 'rustige' banen te leiden, is niet opgewassen tegen een hevige orkaan. Daarom is een harde landing onafwendbaar, na een langdurige economische hausse, die gebouwd is op het drijfzand van excessieve schuld. Er komt echt geen schuldenjubileum, waarbij de bestaande schulden worden kwijtgescholden. Degenen, die de volgende economische crisis overleven, hebben hun schulden juist tijdig verminderd. Bent u al schuldenvrij? Heeft u al een stap terug gedaan om dat voor elkaar te krijgen?
DIEDERIK SCHMULL, 9 Februari, 2022, Westcliff-On-Sea, ESSEX, U.K.
MEDEDELING:
COMMENTAREN ZIJN UITGESCHAKELD. ONDERGETEKENDE VERKEERT NOG STEEDS IN EEN VRESELIJKE ROUWPERIODE, NA HET OVERLIJDEN VAN POESJE EN PARTNER MIAUMIAU. ZIJ WAS UNIEK.
ER WORDT GEWERKT AAN EEN NIEUW FORUM.
MEN KAN TE ALLEN TIJDE EEN E-MAIL OF EEN TWEET (VIA TWITTER, @RICKSCHMULL) STUREN NAAR ONDERGETEKENDE.
Het Blog SCHMULLADDERTJEONDERHETGRAS heeft thans 6 soorten van lidmaatschap. Word lid! U bent van harte welkom. Uw lidmaatschap geeft recht op persoonlijk advies, regelmatige Pamfletten, lunches, borrels en belangrijke artikelen. Zie voor nadere gegevens onderaan het Blog.
Hopelijk vindt er binnenkort een Webinar plaats. De volgende Lunch/Borrel zal hoogstwaarschijnlijk moeten wachten tot 2023 of later. Een epidemie duurt meestal vele jaren en reizen is een heel gedoe.
(THE MIRROR)(BRITAIN'S GOT TALENT)(HIPPODROME, BIRMINGHAM - U.K.)( Mei, 2016): POESJE MIAUMIAU & SCHMULL (TOEN 73). MET 1 'YES' (VAN AMANDA HOLDEN: 'DO YOU KNOW WHAT, RICK? I LOVE YOU! I COULD SENSE THE CAT IN IT!') EN 9 MILJOEN KIJKERS.
https://www.youtube.com/watch?v=a5xQIWRgT0o
(Let op de commentaren...)
