KIJK UIT
Elke crisis biedt gewoonlijk kansen op een nieuw begin. Maar niet dit keer. 'That's all, Folks!' (WB). De harde werkelijkheid dient zich aan, nadat Centrale Banken, met hun extreem soepel monetair beleid van superlage of zelfs negatieve rente en gemakkelijk verdiend geld ('easy money'), tijdenlang een magische wereld van 'Alice in Wonderland' tevoorschijn hadden getoverd. Dat sprookje is uit. De toverstaf werkt niet meer. De tijd van echt zwoegen is aangebroken. De tijd van uithuilen en opnieuw beginnen. Welkom bij de club!
Centrale Banken zijn niet eeuwig onoverwinnelijk. Opeens kunnen zij hun greep verliezen op de richting van de markten. Alle verwachte financieele reddingsoperaties van partijen, met bovenmatige hefboomwerking van schulden, blijven uit, als zij, zoals nu, met hun rug tegen de muur staan. De draak van hoge inflatie moet eerst worden verslagen. Dat is niet pijnloos. Je kan geen omelet bakken, zonder eieren te breken.
Vergeet de inflatie, die op korte termijn door toeleveringsproblemen uit de hand is gelopen. Deflatie doemt op, zodra de opgeblazen activa barsten. Centrale Banken geven dit keer niet thuis. Hun geloofwaardigheid en bestaansrecht staan immers op het spel. Bovendien raken zij nu, tegen alle verwachtingen in, de controle over het financieele systeem volkomen kwijt.
Globale dekkingsopvragingen van uitstaande verplichtingen zullen de wereld overspoelen. Schuldenaren zijn de klos en hebben hun lot niet meer in eigen hand. Markten worden stuurloos en onberekenbaar. Aanbod overtreft de vraag in zo'n mate, dat sommige markten niet meer kunnen functioneren en enige tijd zullen moeten sluiten. Men zal koortsachtig zoeken naar zondebokken, die verantwoordelijk zouden kunnen zijn voor deze catastrofe.
(WOLFSTREET): HET ZICHTBARE EFFECTENKREDIET LAAT DUIDELIJK ZIEN, DAT DE AL OF NIET GEDWONGEN AFBOUW DAARVAN IN VOLLE GANG IS. DIT IS SLECHTS HET TOPJE VAN DE IJSBERG. HET ONZICHTBARE KREDIET BIJ VELE INSTELLINGEN (HEDGE FUNDS, PRIVATE EQUITY, FAMILY OFFICES) ONTTREKT ZICH AAN HET OOG. ER IS NOG EEN LANGE WEG TE GAAN!
Ondergetekende verwacht een herhaling van de Crash van 1929 in het kwadraat. Er volgt geen V-bodem, zoals vroeger. Markten worden knock-out (KO) geslagen. Opstaan is er voorlopig niet meer bij. Een kettingreactie van faillissementen zal leiden tot een verlamming van het normale leven. Er komt geen reddende engel ('Deus ex machina'). Het enige, dat altijd nog kan gebeuren, is een kortstondige 'melt-up', die aan de meeste partijen voorbij zal gaan. Ook in 1929, net voor de Grote Crash, deed een enkel aandeel daaraan nog mee.
Een economische werelddepressie maakt geduldig zijn opwachting. Dat is echt niet het einde van de wereld. Kijk de geschiedenis er maar op na. Daarom geeft de inschakeling van deskundigen in geschiedenis tegenwoordig veel meer inzicht in het beursgebeuren dan die in beleggingsleer. Men zal veel verder moeten terugkijken dan 30 jaar om te kunnen begrijpen, wat de beurskoersen straks allemaal in petto hebben. Alles draait om de lange Grote Cyclus.
Wat zich in de laatste decennia heeft afgespeeld, was immers een luchtkasteel ('fata morgana') en had weinig te maken met de werkelijkheid. Het was de grootste bubbel in alles in de geschiedenis. Het was een oase in de woestijn op een plaats, waar die niet was. Het was een illusie, dankzij superlage of zelfs negatieve rente en extreme, maar tijdelijke, liquiditeitsverruiming (QE). Zoiets was altijd al een onwaarschijnlijk sprookje, omdat het financieele systeem dan onvermijdelijk afstevent op een faillissement. Wat volgt, en al in volle gang is, is een restrictief monetair beleid van krap geld (QT). Dat betekent een echte harde landing in bijna alle beleggingsklassen.
Er komt juist een klassieke tragedie, wat het sluitstuk vormt van het voortdurend 'op de pof leven', zonder de tering naar de nering te zetten. Het idee van moeiteloos geld verdienen is opeens zomaar verdampt. Als iets te mooi is om waar te zijn, is het dat ook. Het is helaas iets van alle tijden. Alle denkbeelden over een 'nieuw tijdperk' ('new era') en 'er is geen alternatief' ('there is no alternative' - TINA) voor speculeren, kunnen de prullenbak in.
Waaraan ontleent iets haar werkelijke waarde op lange termijn? Dat is de verwachte kasstroom in de verre of naaste toekomst. Is zo'n kasstroom niet in zicht, dan is het alleen wat waard, als er steeds grotere dwazen bestaan, die bereid zijn om hogere prijzen neer te tellen. Maar de omvang van grotere dwazen raakt spoedig uitgeput. Net zoals de cartoon-animatie van Wile E. Coyote - Road Runner, waarbij hij van een rots in een vrije val raakt naar beneden, na tijdelijk in de lucht te zijn blijven hangen, zodra hij zich ervan bewust wordt, dat hij elke ondersteuning mist.
Daarom kan nagenoeg leegstand vastgoed, dat niets opbrengt en geld kost, zoals kantoren of winkelcentra, opeens 90% minder waard worden dan de oorspronkelijke taxatie. Daarom kunnen dividendloze aandelen, grondstoffen of cryptos opeens onverhandelbaar worden. 'Wat de gek ervoor geeft' wordt dan de leidraad. Een 'veilingprijs' is onmogelijk te bepalen, maar is meestal onvoorstelbaar laag. In een economie, die lijkt op een langzame treinramp, is dit 'ondenkbare' scenario echter schering en inslag.
(STOCKCHARTS): ER IS ALOM EEN STILLE HOOP, DAT DE DALING VAN DE S&P 500 INDEX, VANAF HET HOOGTEPUNT, VOORLOPIG BEPERKT BLIJFT TOT 37% (NAAR 3,000). WANT DAN ZOU DE AMERIKAANSE FEDERAL RESERVE DE MONETAIRE TEUGELS WEER LATEN VIEREN. ECHT WAAR? GOOD LUCK!
Kasgeld, liefst in Amerikaanse Dollars, vooral in de vorm van korte termijn US Treasuries, die altijd het eigendom blijven van de koper, is nu Koning. Bankdeposito's zijn immers niets anders dan leningen aan de bank, ook al is er een beperkte depositogarantie. Het systeem staat op springen. Er is overal een tekort aan geld, voornamelijk Dollars.
Bovendien is het thans goed om weer in herinnering te brengen, dat het totale nominale rendement van korte termijn US Treasuries (Treasury Bills) hoger was dan dat van de S&P 500 index van 1929 - 1947, van 1966 - 1985 en van 2000 - 2013. Dat is liefst 50 jaar, tijdens een periode van 84 jaar, een periode van deflatie, inflatie, recessie, economische groei, vrede en oorlog. Uiteindelijk deed dat er allemaal niet toe. Het enige, dat de richting van de markt bepaalde, was over- en onderwaardering. Zelfs na de recente koersdalingen, is de overwaardering van tegenwoordig zo enorm spectaculair, dat het zijn gelijke niet kent.
In het huidige systeem van fractioneel bankieren, waarbij maar een klein deel van geld in beschikbare vorm wordt aangehouden, is een premie op dat beschikbare geld (kasgeld in het handje) niet meer ondenkbaar. Een premie op geld in de kluis! Dat is in het verleden meermalen gebeurd. Vooral als dat geld op een deposito op de tocht staat door de diefstal van een dwaze negatieve rente. Het tegenovergestelde van Ray Dalio's 'Cash is Trash' (Geld is Afval)! Houdt dus rekening met ondenkbare stressscenario's. Dit wordt een totale aardverschuiving van eens in de 100 jaar.
Kijk uit, want schokkende gebeurtenissen kunnen leiden tot emotionele spanningen, die het leven verkorten. Iedereen wil wel oud worden, maar niemand wil het zijn. Iedereen wil wel snel, maar niet langzaam, rijk worden. Wat een schok, als zoiets toch niet uitkomt.
Maar zolang men maar nieuwsgierig blijft naar de toekomst, is de kans heel groot, dat elke tegenslag slechts een voetnoot wordt in de geschiedenis. Ook dit gaat over ('this too shall pass'). Er is altijd iets, wat veel erger is. Sommige zaken heeft men nu eenmaal niet in de hand. Men moet de tijd niet verknoeien met zelfverwijt. Morgen is er weer een dag! Het beste in het leven ligt altijd in het verschiet. Wie had ooit gedacht, dat ondergetekende zolang zo in de wolken kon zijn, toen wijlen poes MiauMiau, mijn enige huisdier ooit, onverwacht, op zo'n gevorderde leeftijd, in mijn leven verscheen? Dank je wel!
DIEDERIK SCHMULL, 16 Mei, 2022, Westcliff-On-Sea, ESSEX, U.K.
MEDEDELING: COMMENTAREN WORDEN NU, VOORDAT PLAATSING PLAATS VINDT, PREVENTIEF GECONTROLEERD. MEN MOET ALTIJD IN GEDACHTEN HOUDEN, DAT DIT BLOG VOORNAMELIJK GERICHT IS TOT DEGENEN, DIE BELANGSTELLING HEBBEN VOOR HET INTERNATIONALE BEURSGEBEUREN.
WELGEMANIERDHEID STAAT OP DIT BLOG VOOROP IN VERBAND MET MOGELIJKE AANSPRAKELIJKHEID VOOR REACTIES.
MEN KAN TE ALLEN TIJDE EEN E-MAIL OF EEN TWEET (VIA TWITTER, @RICKSCHMULL) STUREN NAAR ONDERGETEKENDE.
Het Blog SCHMULLADDERTJEONDERHETGRAS heeft thans 6 soorten van lidmaatschap. Word lid! U bent van harte welkom. Uw lidmaatschap geeft recht op persoonlijk advies, regelmatige Pamfletten, lunches, borrels en belangrijke artikelen. Zie voor nadere gegevens onderaan het Blog.
Hopelijk vindt er binnenkort een Webinar plaats. De volgende Lunch/Borrel zal hoogstwaarschijnlijk moeten wachten tot 2023 of later. Een epidemie en een oorlog duren meestal vele jaren en reizen is een heel gedoe.
