Translate

zaterdag 19 juli 2014

(TIP): WIE VERSLAAT DE DRAAK?


(TIP): WIE VERSLAAT DE DRAAK?

Traumatische tijden worden meestal altijd voorafgegaan door een schijnkalmte. Heeft de financiele wereld alle angst voor de reusachtige, exponentieel groeiende, schuldendraak overwonnen? Zolang die elke dag tevreden kon worden gesteld met het oppeuzelen van een paar schapen (oftewel superlage rentes), niet mensen, mogen we toch niet mopperen? (‘Joris en de Draak’, Moreau, 1880). Maar als alle schapen ‘op’ zijn ( als alle monetaire kruit is verschoten), dan volgt er paniek. Want dan zijn de mensen zelf aan de beurt. Alleen zo iemand als Joris, kan misschien op den duur die schuldendraak verslaan.


De financiele markten zijn in de ban geraakt van de magie der Centrale Banken, die met hun liquiditeitscreatie en nul-rente-beleid, abnormale kunstmatigheid tot norm hebben verheven. Al 7 jaar lang! Maar niets is eeuwig. Opeens zal de schuldendraak zich weer roeren. Men ontkomt er niet aan om die uiteindelijk een kopje kleiner te maken, want anders wordt men erdoor verslonden. De huidige generatie van Centrale Bankiers is echter vastberaden om de financiele markten eerst verder op te drijven en de schuldendraak te laten groeien, naarmate de wereldeconomie steeds meer afkoelt. Hoe groter de schuldendraak, des te meer afkoeling en des te meer kans op groei-vertragende schuldinkrimping later. Hoe lager de rente, des te minder rente-inkomsten en des te lager het beschikbare inkomen. Wat verstandig lijkt, is in wezen het recept voor een vleugellamme economie. De aandelenbeurs en de economie gaan allang in tegenovergestelde richting. Ditzelfde fenomeen was het kenmerk van de ‘Roaring Twenties’, de bewogen periode van de twintiger jaren, net voor de Grote Crash en Depressie van de jaren dertig. Dit roekeloze, losse monetaire beleid zal later worden gezien als een van de meest kolossale flaters in de 21ste eeuw. Daarom zal de wereld uiteindelijk helemaal worden ondergedompeld in een tragische economische crisis. Na de schijnkalmte, volgt een woeste financiele orkaan, want beurskoersen zullen uiteindelijk de stand van zaken in de echte economie moeten weergeven. Financiele foefjes (‘financial engineering’), zoals aandeleninkoop en overnames, wel of niet gefinancierd, zijn niets anders dan tijdelijke oppeppers. Geniet er maar van, zolang het nog duurt.

De meest verbazingwekkende ontwikkeling in 2014 (maar niet voor ondergetekende) is de verdere daling in rendementen, en dientengevolge de voortzetting van de waardestijging, in de langere termijn staats- en kwaliteitsobligaties. Maar deze rendementen (30-jarige Treasury 3.29%, 30-jarige Duitse Bund 2.07%, 30-jarige Nederlandse staatsobligatie 2.15%, 30-jarige Japanse JGB 1.66%) zijn nog steeds hoger dan de nominale groei van het Bruto Nationaal Product, waardoor het ‘natuurlijke’ rendement, ondanks de recente daling, te hoog staat. Er is dus nog sprake van een onderwaardering, ondanks de algemene mening, dat die langere termijn obligaties ‘te duur’ zijn. Mocht het rendement weer tijdelijk stijgen, zoals in 2013, dan is een verdere economische groei-vertraging het gevolg en zet de rendementsdaling zich daarna weer voort. Tegelijkertijd is de neerwaartse trend in inflatie, ondanks tijdelijke onderbrekingen, volledig in tact. De deflatoire krachten van schuldinkrimping in de prive-sector, inkomensdaling, overcapaciteit, en internet, staan pas in de kinderschoenen.


Een verdere, structurele rente-daling ligt dus in het verschiet, want alle economische groei-verwachtingen moeten weer voortdurend naar beneden worden bijgesteld. De gemiddelde groei van de laatste 50 jaar is geen maatstaf meer in een wereld, die de schuldendraak nog moet verslaan, terwijl de vergrijzing toeslaat. Er is eenvoudigweg teveel schuld, dat te weinig of helemaal niet ‘productief’ is! De inkomsten moeten immers voldoende zijn om het nominaal geleende bedrag plus rente terug te kunnen betalen.

Van essentieel belang is de gemiddelde persoonlijke spaarquote, als percentage van het beschikbare inkomen, die ver beneden het gemiddelde staat van de laatste 100 jaar. Dit verklaart de langdurige periode van relatief lage consumentenbestedingen, want de consument (70% van de economie) kan, door het gebrek aan voldoende besparingen, niet zorgen voor een economische opleving, zoals die van de jaren ‘50 en ‘60. Al die enorme ‘Keynesiaanse’ begrotingstekorten ten spijt!



De wereld leeft ver boven zijn stand. Door de spaarquote op allerlei manieren te drukken, wordt de onevenwichtigheid vergroot en wordt de weg naar een duurzaam economisch herstel afgesneden. Uit het voorgaande mag blijken, dat het rendement van de langere termijn kwaliteitsobligaties, met name in Amerika, nog veel te hoog staat en in de komende jaren de richting opgaat van die in Japan, Nederland en Duitsland. Natuurlijk kunnen de aandelenkoersen nog vrolijk stijgen op basis van een hogere koers/winst verhouding en aanhoudende liquiditeitscreatie, maar die stijging is grotendeels gebakken lucht. In de komende jaren zullen kwaliteitsobligaties toch weer de winnaars worden, tegen de algemene verwachting in.


DIEDERIK SCHMULL


19 Juli, 2014
WESTCLIFF-On-SEA, ESSEX, U.K.

13 opmerkingen:

  1. Beste heer Schmull,

    U hebt in het verleden regelmatig naar Cullen Roche gelinkt, bijv. op Twitter, voornamelijk m.b.t. het onderwerp dat treasuries niet dienen ter financiering van het USA overheidstekort, maar ter regulering van de geldhoeveelheid. Mijn vraag is: hebt u zijn recente boek ook gelezen en vindt u het een aanrader? Ben van plan het aan te schaffen.

    @ Snoek
    Ik heb inmiddels al een een aantal maanden niet gereageerd, maar zie dat er inmiddels een andere poster actief is onder de naam Snoek. Ik gebruik als alias ongeveer sinds Inveztor/2008 de naam Snoek bij het reageren op de columns van dhr. Schmull. Kunt u een andere vis uitkiezen, bijvoorbeeld een paling of een karper?

    Alvast bedankt en met vriendelijke groet,
    Snoek

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. @SNOEK:

      http://www.amazon.com/Pragmatic-Capitalism-Every-Investor-Finance/dp/1137279311/ref=la_B00H6ANYR8_1_1/178-7691833-0800955?s=books&ie=UTF8&qid=1405869203&sr=1-1

      Cullen Roche's nieuwste boek moet ik nog lezen, maar lijkt erg
      interessant. Vooral Hoofdstuk 7, over hoe het monetaire beleid
      nu echt werkt.

      DS

      Verwijderen
  2. Als de consument 70 % van de economie is de grootste schuldenberg/draak dan ook bij de consument zelf te vinden. Het klopt natuurlijk dat de consument veel krediet opneemt maar dat neemt niet weg dat hij in veel behoeften voorziet (of dat geld nu komt van krediet of spaargeld maakt weinig uit) en het krediet is nu anders dan vroeger een 'lifetime achievement' (woonkredieten van 25/30 jaar). De schulden van de overheden zijn natuurlijk andere koek want die moeten ofwel gefinancierd worden door belastingen (maar de consument heeft empty pockets) of door obligaties. Overheden met teveel schulden moeten het bekopen, tenzij ze op de een of andere manier steeds kopers vinden (de VS bv omdat ze veel troeven in handen hebben). Komen we dan uiteindelijk weer niet uit bij de banken die ofwel teveel rommelobligaties in de kast hebben en/of quasi renteloze obligaties bezitten waardoor ze met financial engineering op zoek moeten gaan naar extra rendement ? Ik probeer het eenvoudig voor te stellen - wsch veel te simplistisch...- maar is het dan niet eerder zo dat vooral speculatie en foutieve inschatting een nieuwe systeemcrisis zal veroorzaken en niet zozeer de schuldenlast an sich ?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. @ANONIEM:

      Een nieuwe systeemcrisis zal VELE oorzaken hebben, voornamelijk
      omdat de TOTALE schuld t.o.v. de economie TE HOOG wordt.

      Prive-schuld EN Staatsschuld zijn even belangrijk. TE hoog is
      moeilijk te bepalen. Verschilt van land tot land. Argentinie kwam
      al in moeilijkheden bij 43% van BNP, Japan is nog steeds niet
      in moeilijkheden bij (ongeveer) 1000% van BNP.

      De staat heeft de macht van belastingheffing EN, in het geval van
      een EIGEN valuta (dus niet de Euro), de macht van GELDDRUKKEN.
      Particulieren of bedrijven hebben die macht NIET en gaan DUS eerder
      failliet.

      Als een staat TEVEEL geld 'drukt', dan wordt haar valuta NIET meer
      geaccepteerd (Zimbabwe, en onlangs Venezuela). Dat is OOK een
      vorm van faillissement.

      Daarom is de schuldenlast uiteindelijk ALLESBEPALEND. Na de
      WW II, moest de oorlogsschuld als percentage van het BNP OMLAAG,
      en dat duurde 30 jaar (bij een GROEIENDE economie). Dit keer
      is de groei ERUIT ( teveel schuld & vergrijzing), dus de huidige
      totale schuld-verlaging DUURT VEEL LANGER, maar is nog NIET
      eens BEGONNEN. Kans op 50 jaar van stagnatie?

      Er is echter een lichtpunt: NIEUWE technologische & biotechnologische
      ontwikkelingen PLUS de jongere bevolking van de Opkomende Markten
      kunnen de wereldgroei doen MEEVALLEN (over 5 of 10 jaar).

      Maar EERST komt er de PIJN van het EINDE van de SUPERKREDIET-
      CYCLUS.

      DS

      Verwijderen
  3. @

    Re: TLT:

    (KIMBLE): WOW! LONG-TERM TREASURIES Compared To The S&P 500 In 2014, Could Be BREAKING OUT On The UPSIDE! Amazing !

    http://www.advisorperspectives.com/dshort/guest/Chris-Kimble-140721-Bond-Update.php

    DS

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @HAROLD:

    Het grootste deel van het Duitse bankwezen is nog steeds uiterst
    ondergekapitaliseerd en kwetsbaar. Er is natuurlijk een hevig debat
    gaande, hoe erg het wel is en men kampt helaas met zeer beperkte
    doorzichtigheid. De officiele solvabiliteitscijfers zijn nietszeggend.
    Derivaten verbloemen de problemen, maar dat is een wereldwijd
    probleem.

    De markt is hierover (nog) niet in paniek, omdat er sprake is van
    Too Big To Fail, dus de (internationale) autoriteiten MOETEN
    garant staan, of ze willen of niet. Daarom ging Citigroup destijds
    niet failliet, het was absoluut geen optie.

    Maar toch lijken daarom Treasuries de voorkeur te verdienen boven
    Bunds en zijn producten van DB niet 100% zeker. Men moet zelf
    beslissen met hoeveel onzekerheid men kan leren leven.

    http://www.cnbc.com/id/100851701#.

    DS

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @ DS 'Maar toch lijken daarom Treasuries de voorkeur te verdienen boven
    Bunds'

    Duitsland is net als Frankrijk de laatste 200 jaar vaak failliet gegaan. Alleen de laatste 100 jaar al 3x. Ook de huidige Duitse politici hebben geen respekt voor en verafschuwen de kapitaalmarkt. Men gruwelt bv. van het NL pensioenssysteem, die is immers afhankelijk van de kapitaalmarkt. Sparen voor pensioen vind men gevaarlijk.

    Na WOII voerde Duitsland olv. de Westerse Mogendheden een monetaire hervorming door met 90% afschrijving, die mede het Ie Wirtschaftwunder creerde. Duitsland heeft dus goede ervaring met het afschrijven van de staatsschulden.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. @GRIJZE LEEUW:

      Meer dan in andere landen, was het bankwezen in Duitsland de
      grabbelton van de politiek (vooral de Landesbanken), wat FUNEST
      is voor gezonde bedrijfsvoering.

      Het respect voor autoriteit werkt ook het bewaren van geheimen in
      de hand.

      DS

      Verwijderen
  6. @HAROLD:

    Willie is altijd uitdagend en er is geen twijfel, dat de spionage van de
    NSA + CIA recrutering kwaad bloed hebben gezet in Duitsland.

    MAAR: WIE wil zijn lot verbinden met 2 ondemocratische landen, die
    ook nog oppermachtig zijn? Dat zou een PACT WITH THE DEVIL
    worden!

    DS

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Maar de USA lijken ook geen alternatief meer, zijn ernstig in verval. Een imperium in ontbindingfase, zoals alle voorgaande? http://www.zerohedge.com/news/2014-07-24/america-divided-everyone-knows-we-have-problems-there-very-little-agreement-solution

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. @ANONIEM:

      Men moet echt ophouden om te luisteren naar de doemdenkers en Dollarhaters. Zie hen als folklore, want zij zien niet het grote beeld.

      In het grote beeld, blijft Amerika ONGEEVENAARD, voor ONBEPAALDE
      tijd. Dit is niet overdreven. Amerika heeft de rijkdom ($ 70.000 miljard +,
      Japan $ 17.000 miljard, en DAN volgt de rest) en de bron van bijna
      ALLE technologische ontwikkelingen. Amerika is AUTARKISCH (niet
      zoals Europa, afhankelijk van Russische energie), zowel op landbouw-
      als op energiegebied.

      Maar bovenal: DEMOCRATISCH, op haar eigen manier. Rusland en
      China kennen GEEN onafhankelijke rechtspraak en er VERDWIJNEN
      regelmatig mensen, omdat er toevallig weer een OPRUIMING plaats-
      vindt. In de meeste Opkomende Landen heerst een kleine ELITE
      (zoals in de Philippijnen, met 13 Families!), die ALLES voor het zeggen
      hebben. Corruptie van de hoogste plank.

      Als Amerika ooit weer ISOLATIONISTISCH wordt, dan is dat FUNEST
      voor de wereld. Hoe zou de wereld eruit hebben gezien, als Amerika
      (na lang aandringen) NIET had ingegrepen in WWI en WWII ?

      DS

      Verwijderen
  8. @ DS

    En bovenal is de USA krachtig.....1 gekozen president, 1 door de banken en president benoemd Centrale Bank president (FED).

    BeantwoordenVerwijderen
  9. @ Anoniem:

    Bestudeert u eens de geschiedenis hoe lang de aftakeling van een sterk imperium, bv. Romeinse Rijk, Ottomaanse Rijk duurt. Daar gaan soms eeuwen overheen, Voorlopig is de VS de grootste, sterkste en rijkste wereldmacht. Waarschijnlijk wordt China de tweede wereldmacht. Beide landen hebben hele grote gezamenlijke belangen, en bespreken die in de G2. De vraag is eigenlijk nog wat de G7 of G20 nog in te brengen hebben.

    BeantwoordenVerwijderen