DE AARDKORST SCHEURT

DE AARDKORST SCHEURT

Blaast Deflatie al de aftocht? Vergeet het maar! Met man en macht probeert men die tragedie toch buiten de deur te houden. Maar talloze landen zijn allang, in toenemende mate, bezig om deflatie te exporteren via hun devaluatiebeleid. Een historisch ongekend superstimuleringsbeleid, vooral nu weer in Japan, is het rookgordijn, dat de werkelijkheid moet verdoezelen. Maar de aardkorst scheurt. Nu de hoge, gevaarlijke schokgolf nog. Vlak voor zo’n schokgolf trekt de zee zich plotseling terug. Men krijgt zelfs even het gevoel, dat het schijnbare deflatiegevaar is bezworen. Daarna sleurt de moeder van alle golven alles met zich mee. Bijna niets is opgewassen tegen deze plotselinge natuurkracht, die korte metten maakt met de excessieve krediet- en inflatiecultuur van de laatste 60 jaar. Zoals Japan de eerste was met 22 jaar van nominale nul-groei en deflatie, zal het ook de eerste zijn, die afstevent op de Grote Finale, het definitieve Eindspel, van excessieve schulddeflatie, de rest van de wereld met zich meesleurend. Nee, de Bank of Japan zal uiteindelijk deze ultieme schokgolf niet kunnen voorkomen, want geen land kan de moedwillige vernietiging van haar eigen valuta overleven. De Yen is in de laatste 2 jaar al 40% gedaald tegenover de Dollar en liefst 50% tegenover de Chinese RMB. Voor Japan is er geen weg terug!

Zo’n aardbeving begint met onschuldig lijkende rimpelingen, die door de hooggeplaatste heren onmiddellijk worden weggewuifd. Niets aan de hand! Alles is onder controle. Dit zijn niet de dertiger jaren. Tegenwoordig haalt men toch gewoon alle instrumenten uit de kast om zo’n ontwikkeling in de kiem te smoren. Wij hebben nu computermodellen, nietwaar? Alle zichtbare, onverkwikkelijke werkelijkheid is tijdelijk. Ondertussen wordt de moeder van alle aandelenhausses hier en daar extra aangewakkerd en dan komt zeker alles goed. Net zoals in de roerige jaren twintig (the roaring twenties’), toen de avondjurk even kort werd als de jurk voor overdag. Permanente, risikoloze welvaart, aangeboden op een presenteerblaadje door uw almachtige Centrale Bankiers. Tot de beurskrach zich aandient, ogenschijnlijk ‘uit het niets’. Maar met al die ‘kwantitatieve verruiming’ (geld ‘uit het niets’), al die grootscheepse aandelenaankopen van Centrale Banken en van bedrijven zelf en al die superlage en negatieve rentes, lag het toch voor de hand om je nek uit te steken met de grootste schuldhefboom aller tijden? Dames en Heren, een dergelijk monetair beleid, zonder enige ruggegraat, leidt tot een tijdelijke, kunstmatige opleving en wordt gevolgd door een uiterst triest langdurig deflatoir aanpassingsproces!

Ondertussen gaan de markten hun eigen gang. Er is voorlopig nog een toenemende vlucht in, vooral defensieve, internationale nuts-, basisconsumptie- en grootbedrijven, terwijl economisch gevoelige en grondstoffenbedrijven het al laten afweten. Biotechnologie en technologie vertonen een gemengd beeld. Beleggers in kleinere en middelgrote, laat staan financiele, bedrijven hadden al enige tijd natte voeten gekregen. Vooral Amerika en de Dollar, die lijkt uitgebroken boven een 30-jarige neergaande trend, hebben de wind mee, terwijl Europa (Eurostoxx 50) eruit ziet als een glijbaan, nu ook Duitsland (Dax 30) struikelt door de schijnbaar harde landing in China, na de grootste kredietgroei aller tijden, gedurende de laatste 6 jaar. De Opkomende Markten zijn verwikkeld in een valuta-oorlog en leveren een verwoede strijd om de duizenden miljarden aan externe Dollarschuld overeind te houden. Japan beleeft nog even een vertikale koerssprong, vanwege ‘geld uit het niets’, maar er zijn grenzen aan een instorting van de Yen. Tegelijkertijd maakt het Midden-Oosten haar eigen versie mee van een Dertigjarige Oorlog. En dan, niet te vergeten, een in het nauw gedreven Russische Beer. Dit is allesbehalve een gezonde ontwikkeling. Dit zijn de laatste stuiptrekkingen van een kunstmatige wereld, maar de harde realiteit neemt straks de overhand. Misschien niet direct morgen, maar het is toch overduidelijk, welke richting het een en ander opgaat. Niet voor niets wordt het huidige klimaat gekenmerkt door een oneindig aantal ongehoorde maatregelen, met negatieve rentes, vermogensconfiscaties, manipulaties van economische en winstcijfers, etc. Maar het zal allemaal niet mogen baten. Het eindigt in ramen verbrijzelen, puinruimen en politiek extremisme. Wacht maar, tot de rechtsradikale, Fed- en begrotingstekort hatende Republikeinen het roer overnemen van de Obamakliek. Beleggers, die dachten, dat Centrale Banken eeuwig hun hand boven hun hoofd konden blijven houden, zullen ontnuchterend ontwaken uit hun winterslaap. Niemand luistert straks meer naar wat Centrale Bankiers wel of niet te zeggen hebben.

De verleidelijke markten leiden vaak een eigen leven, waardoor velen op een dwaalspoor geraken. De deflatoire druk in de wereld weigert echter te verminderen, ondanks alle pogingen om dat tegen te gaan. Groei-optimisten staan beteuterd te staren naar de dalende grondstoffenprijzen, met name olie, een 22% waardestijging van de 30-jarige U.S. Treasury dit jaar alleen al, en het ontzaglijke tekort aan Dollars (80% van de wereldschuld is in Dollars), naarmate het teruglopende Amerikaanse tekort op de lopende rekening ervoor zorgt, dat de Amerikaanse kapitaalexport naar de rest van de wereld stagneert. Het wachten is nu op de volgende crisis, die de resterende zeepbellen in bepaalde aandelen- en onroerend goedmarkten, en niet te vergeten, in kunstwerken en klassieke autos, opblaast. Misschien eerst nog even een Melt Up, het tegenovergestelde van een Melt Down, waarvoor een overtuigende Nederlandse vertaling ontbreekt?

DIEDERIK SCHMULL

5 November, 2014

WESTCLIFF-On-SEA, Essex, U.K.

=