TIP: SCHAAKMAT

TIP: SCHAAKMAT

Een koning van een schaakspel staat schaakmat, als hij geen uitweg meer weet en niet meer te redden is. Vele waarschuwingen gaan eraan vooraf. Het spel trekt zich daarvan weinig aan en gaat vrolijk verder, totdat het onvermijdelijke einde niet meer kan worden uitgesteld. Ook de markt kan het niets schelen, wat men denkt. De miljoenen mensen, die door hun verwachtingen, een markt richting geven, kunnen niet echt vooruit kijken en lopen vaak vooruit op wat NIET komen gaat. Alle mogelijke koop- en verkoopsignalen moeten daarom met een korreltje zout worden genomen. De meeste traders gaan regelmatig het schip in, vooral als een eenstemmige mening overheerst. Maar niemand kan met zekerheid vaststellen, wanneer de markt het niet bij het rechte eind heeft. Ondertussen voelen diegenen, die gegokt hebben op de gangbare trend, zich als koning te rijk in het paradijs. Maar het is een hardnekkige mythe, dat kundigheid er veel mee te maken heeft. Dit druist natuurlijk pijnlijk in tegen alles waar financiele deskundigen, met hun kleurrijke modellen en correlaties, zo trots op zijn. Alles is meestal ‘goedkoop’ en dus koopwaardig. Anders staat de handel op het spel.

De wereld is schaakmat, omdat schuld en risico buiten alle proporties zijn gestegen, waardoor weldenkende waarnemers het al hebben over de komende ‘reset’ of herstart van het monetaire systeem. ‘Harde’, fysieke activa zouden dan tegen elke prijs moeten worden ingeslagen, terwijl papieren activa weer behangpapier zouden worden. De extreem hoge schulden zouden immers nooit kunnen worden verminderd, zolang de economische groei ver achterblijft bij wat men in de afgelopen decennia gewend was. Bovendien is de wereld tegenwoordig onderling zo met elkaar verbonden, via derivaten en Carry Trades (arbitrage tussen laag- en hoogrenderende activa) met hoge hefbomen, dat een faillissement van zelfs kleinere landen, zoals Oekraine en Griekenland, onvoorspelbare kettingreacties zou kunnen uitlokken. Wie had gedacht, dat vlinders met hun vleugelslag zo’n onevenwichtigheid in de luchtverplaatsing veroorzaken, dat een klimatologische calamiteit als ‘El Nino’ regelmatig plaatsvindt?

Voorlopig volgt de wereld het voorbeeld van Japan om een schuldprobleem op te lossen met nog meer schuld. Maar dit heeft een steeds LAGERE economische groei en ook een daling van de vermenigvuldiging en omloopsnelheid van het geld (multiplier en velocity) tot gevolg. In zo’n klimaat zullen inflatie en rente BLIJVEN dalen. Bovendien lijkt de globalisatietrend van grenzeloos verkeer van goederen en kapitaal op zijn laatste benen te lopen, waardoor de economische wereldgroei structureel verder zou inkrimpen.

Een zachte landing is een droom, die nooit uitkomt. De totale schuld als percentage van de totale economie in het Westen is nu gemiddeld TWEEMAAL zo hoog als tijdens de periode van 1871 tot 1999. De HALVERING van die schuld als percentage van het BNP in de komende decennia, kan NIET worden tegengehouden door welk monetair beleid ook. Dit is een natuurlijke, historische slingerbeweging. Dat zou funest zijn voor ‘harde’, riskante, met schuld gefinancierde activa, maar een zegen voor langere termijn kwaliteitsobligaties. Een eventuele reset of herstart van het monetaire systeem zal moeten wachten op die harde landing, die bijna iedereen onaangekondigd zal verrassen.

DIEDERIK SCHMULL

5 Maart, 2014,

LONDEN