BUBBELWOEDE

BUBBELWOEDE

Een selecte groep techneuten, die vooral werkzaam is in Informatie Technologie (IT), rekent zich al rijk. Zij hebben immers uitgedokterd, hoe zij het bemachtigen van Bitcoin en andere (830!) alternatieve munteenheden (Alt-Coins) het best kunnen aanpakken. Daarvoor zijn enige stappen vereist. Men moet zich eerst laten registreren bij een van de talloze online platforms om het verificatieproces te doorlopen. Daarna kan men geld storten bij het betreffende platform. Mocht men woonachtig zijn in een land, waar zo’n ‘online exchange’ niet bestaat (zoals het Verenigd Koninkrijk), dan moet geld eerst worden omgewisseld in een andere valuta.

Maar de domper op de feestvreugde in de wereld van ongereguleerde digitale valuta (cryptogeld) komt om de hoek kijken, zodra technische hinderpalen het onmogelijk maken om dit cryptogeld in te wisselen voor kasgeld van alledag. De bankregels tegen ‘witwassen’ nemen immers hand over hand toe. Daarom is er thans sprake van een opgezweepte waanzin in ICO’s (Initial Coin Offerings), die nabootsingen zijn van Bitcoin, zoals Ethereum, die dit jaar alleen al 2000 maal is gestegen. Gigantische bedragen worden hieraan besteed, terwijl totaal onzeker is of beloftes kunnen worden waargemaakt. Men zou wel eens tot de ontdekking kunnen komen, dat men uiteindelijk helemaal niets bezit.

Inmiddels is cryptogeld op papier  meer dan $ 70 miljard waard, waarvan de helft in Bitcoin. Dat lijkt nog bescheiden, gezien de waarde van het ‘fiat’-geld in de wereld van $ 100.000 miljard. $ 100 in Bitcoin in 2010 is op papier nu al uitgegroeid tot $ 75 miljoen. Een nieuw model voor het geldwezen? Maar Alt-Coins voldoen in de verste verte niet aan de voorwaarden van een ‘echte’ valuta, laat staan van beleggingswaarde (‘store of value’). Dit is te mooi om waar te zijn. Droom lekker verder! De kiem is weer gelegd voor een volgende financieele crisis, want al die techneuten-teams verkopen gebakken lucht.

Het klinkt zo verlokkend. Men behoeft slechts aangesloten te zijn op het internet, de Bitcoins kan men kosteloos in bewaring geven, terwijl men overal naar toe kan reizen zonder die te moeten verbergen. Ze kunnen niet gekraakt worden (‘hacked’) vanwege het onderliggende registratie- en versleutelingssysteem van blockchain. Niemand kan extra Bitcoins uit de dunne lucht tevoorschijn toveren, zoals bij ‘fiat’-geld, zonder de instemming van 51% van de Bitcoin-rekeninghouders. Het vaste aantal Bitcoins in omloop zou dus een garantie zijn tegen verwatering of verlies aan koopkracht. Maar nagebootste Bitcoins in omloop, kunnen wel degelijk in aantal toenemen (‘mineable’), behalve als die gebaseerd zijn op contracten, die deel uitmaken van afspraken over cryptogeld (cryptocurrency protocol).

Dit Ponzi-schema lijkt compleet, zodra het waanidee postvat, dat gangbare internationale betalingssystemen digitaal geld zullen aannemen. Ondertussen heeft niemand de zogenaamde stichter van Bitcoin, Satoshi Nakamoto, nog kunnen identificeren. Een valuta dus, zonder enige ondersteuning (‘backup’) van een land met militaire macht, democratie en onafhankelijke rechtspraak! Erger nog, 70.43% van de Bitcoins is in handen van een hele kleine elite (0.84% van de BTC-adressen!). Beginnen de alarmbellen nu eindelijk te rinkelen bij de groep van blinde volgelingen?

Op een gegeven moment gaat opeens de stekker eruit, want in het huidige monetaire bestel hebben de Centrale Banken, via hun fractioneel banksysteem, nu eenmaal het alleenrecht voor de gelduitgifte. Dat wil zeggen, dat er opeens geen prijs meer bestaat, wat de prijs ook is. Dit wordt vergelijkbaar met de Nederlandse Tulpenwoede (‘Tulip Mania’) van 1636 - 1637. Dat fenomeen was voornamelijk te danken aan de inmenging van overheidsfunctionarissen, die futures-contracten opeens vervingen door optiecontracten. Degenen, die het recht kochten om in de toekomst tulpen te kopen, waren niet meer gedwongen om die tulpen ook daadwerkelijk in bezit te nemen. Men kon er met een kleine boete vanaf komen, omdat contracten, door het gokverbod, toch nooit afdwingbaar waren.

Een fabelachtige stijging van de optieprijzen was daarvan het gevolg, totdat de overheid de contracten ongeldig verklaarde. Er was hier dus sprake van kunstmatige contracten, die opeens waardeloos waren geworden, omdat de overheid ingreep. Wacht maar, tot de handel in Bitcoins stopt en de gigantische papieren vermogens van de BTC-elite zomaar in rook opgaan. Nee, dit keer is het niet anders dan anders. Dit is niets anders dan geraffineerde oplichting.

Ondertussen geniet de wereld tegenwoordig van een gigantische schulden-bubbel, die overeind wordt gehouden door een massale activa-inflatie, dankzij een uiterst soepel monetair beleid van de Centrale Banken. Zolang de waarde van het onderpand voor krediet niet in twijfel wordt getrokken, kan men zich ontspannen en leuke dingen doen. De boot van dreigende deflatie kan worden afgehouden, zolang noemenswaardige normalisering van superlage rente (ZIRP) en vermindering van opgekochte activa door Centrale Banken (QE) voor onbepaalde tijd kunnen worden uitgesteld.

Bovendien lijkt het beleggingsklimaat schier risicoloos, getuige het record laagtepunt in de volatiliteit (VIX). Alles schijnt toch onder controle? Alleen een kniesoor maakt zich zorgen over de hoogte van effectenkrediet (margin debt), die tweemaal zo hoog is als in 2008, of over de haperende groei in internationale kredieten (global credit impulse is negatief) of over de inkrimpende wereldhandel. Het kolossale aantal schulden-zombies (landen, huishoudens, banken en bedrijven) heeft weinig te vrezen, ondanks de structureel lage economische groei en een niet aflatende daling van de omloopsnelheid van het geld. Want de internationale liquiditeits-kraan van de ECB, de BOJ, de BOE en in wat mindere mate, de FED, staat nog wagenwijd open, terwijl de stijging van de consumentenprijsindex, over het algemeen, geen naam mag hebben.

Natuurlijk moet men het monetair beleid van vooral de Amerikaanse Federal Reserve (FED) in de gaten houden. De FED heeft de rente in de laatste 16 maanden al drie keer verhoogd. Zij heeft geluiden laten horen, dat er nog drie rentestijgingen op komst zijn en dat het aantal van opgekochte activa zou kunnen worden teruggebracht (van Quantitative Easing - QE- naar Quantitative Tightening - QT-). Kunnen de markten tegen zo’n stootje? De recente geschiedenis heeft bewezen, dat de FED uiterst schoorvoetend te werk gaat, als het een ‘verkrapping’ van haar monetair beleid betreft. Tenslotte is het economisch herstel niet om over naar huis te schrijven en is het internationale financieele kaartenhuis zo wankel als wat, ondanks alle geruststellende uitspraken van de bekende wijsneuzen. De Citigroup Economic Surprise Index (minus 32!) spreekt boekdelen (zie pag. 4):

http://www.yardeni.com/pub/citigroup.pdf

De wereldschuld ten opzichte van de wereldeconomie is nu minstens 350% en de toename van die schuld is, verrassenderwijs, in een versnelling geraakt. Om nog maar te zwijgen over alle pensioen- en uitkeringsverplichtingen, die een veelvoud zijn van de totale wereldeconomie. Als de rente verder aantrekt, dan zullen de rentebetalingen voor de schuldendienst steeds lastiger worden. Met name de excessieve staatsschuld komt overal in de knel. De gewone burger ziet een onafgebroken reeks van belastingverhogingen op zich afkomen, ondanks alle goede bedoelingen van politici, zoals President Trump. Dat zal het klimaat voor consumptie-bestedingen (70% van een typische ontwikkelde economie) geen goed doen.

Maar in de volgende, onvermijdelijke, wereldrecessie, zal de excessieve staatsschuld en de volatiliteit (marktrisico) overal met sprongen stijgen, terwijl de rente dan weer instort. Ook Amerika zal dan negatieve rente beleven, wat tot nu toe nog niet was voorgekomen. Het gevolg zal zijn, dat de economische groei, wereldwijd, na deze recessie, nog lager zal uitvallen dan na de vorige van 2008. Kwaliteitsobligaties, zoals Amerikaanse Treasuries, zullen hun zegetocht weer voortzetten, naarmate hun rendementen inzakken naar record-laagtepunten.

Bij economische tegenwind, zullen alle schulden-zombies weer onder druk komen te staan. Het merendeel van de wereldschuld is in Dollars (80%) en daarom wordt, bij de volgende globale dekkings-opvraging (margin call), de vraag naar Dollars weer acuut, net zoals in 2008. Het is te verwachten, dat in een tijd van ‘America First’ het Amerikaanse handelstekort, wat de wereld draaiende houdt, echter wel zal verminderen. Die vermindering kan leiden tot een algemeen Dollar-tekort, wat reeds het geval is bij de markt van Eurodollars (zo’n $ 2000 miljard, die, om belasting-redenen, buiten Amerika in omloop zijn). Eurodollars financieren 90% van de wereldhandel.

Om dat Dollar-tekort te verlichten, zal de FED weer deviezenswaps moeten invoeren met andere Centrale Banken, net zoals in 2008. Sterker nog, de FED zal dan politiek gevoelige reserves moeten opbouwen in buitenlandse valuta’s om te kunnen optreden als schokdemper voor de inkrimping van internationaal krediet. In het ergste geval streeft Amerika naar een handelsoverschot, dat het overschot van Duitsland en van Japan zou evenaren. Dan zou de Dollar bijzonder gewild worden, een ‘collector’s item’! De laatste keer, dat Amerika een handelsoverschot had, was tijdens de depressie in de jaren ‘30. Maar met 5% van de wereldbevolking, is Amerika tegenwoordig 25% van de wereldvraag. Een achteruitgang in vrijhandel zou daarom zeer ernstige gevolgen kunnen hebben voor de wereldhandel, ook al is Amerika daarvan relatief minder afhankelijk dan de EU of Azie.

Het is begrijpelijk, dat een wereld met verlammende schulden, snakt naar een ‘generaal pardon’, een ‘jubeljaar’, een ‘Reset’. Dat zou de wereldeconomie immers nieuw leven inblazen! Maar elke schuld is het bezit van een ander. Dus mondjesmaat kwijtschelding van schulden, wat gelijk staat aan geldvernietiging, is al pijnlijk genoeg. De superkredietcyclus van de laatste 70 jaar komt echter niet tot zijn eind, zonder een ontwenningskater. Reken maar op de ondenkbare kippenvelmethode! Toch zullen talloze waarzeggers altijd mooie sprookjes verkondigen om niet geconfronteerd te moeten worden met de harde werkelijkheid.

Overigens lijkt het angstbeeld van een aardverschuiving in de wereldorde door het populisme vooralsnog geweken. Zelfs President Trump lijkt geneutraliseerd door het systeem van tegenmachten (‘checks and balances’), zodat zijn radicale uitspraken nu weinig stof doen opwaaien. Hij zal waarschijnlijk de buitengewoon besloten Bilderbergconferentie (van 1 tot 4 Juni a.s.) bijwonen op uitnodiging van de 94-jarige, voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger:

http://bilderbergmeetings.co.uk/2017/2017-bilderberg-conference-chantilly-june-1-4/

MEDEDELING: Er zijn nu 3 soorten lidmaatschap. Welk lidmaatschap past bij u? Leden kunnen profiteren van extra, mogelijk winstgevende, informatie via o.a. een reeks van regelmatige pamfletten. Van harte welkom bij de club! Velen onder u zijn al 10 jaar of langer trouwe volgers. Zie hiernaast voor nadere gegevens.

DIEDERIK SCHMULL

29 Mei, 2017

WESTCLIFF-On-SEA, Essex, U.K.

WIE HAD DAT GEDACHT

WIE HAD DAT GEDACHT

De MSCI All-Country World Index, met de totale beurswaarde over de gehele wereld, heeft net een historisch record hoogte aangetikt. De S&P 500 is, in de vorige maand alleen al, met 7% omhoog. De CBOE implied volatility index (VIX), een angstbarometer, is tot dusver in 2017 met liefst 27% gekelderd. De VIX van de i-Shares iBoxx High Yield Corporate Bond ETF, een angstbarometer voor meer speculatieve bedrijven, staat het laagst in 2 jaar. De FTSE 100 van de Londense beurs, is, sinds Brexit, al 17% gestegen. Leven we dus in een wereld met nulrisico op kortere termijn?

De financieele markten trekken zich op kortere termijn weinig aan van mogelijke doemscenario’s, die voorlopig nog niet aan de orde lijken.  Naarmate de onzekere politieke wolken boven Europa wegtrekken en de rente niet veel stijgt of zelfs daalt, dan komen achtergebleven aandelenmarkten, zoals die van Europa en de Opkomende Markten, weer meer in trek. Met de laagste rente in 5000 jaar en een liquiditeitsverschaffing (QE) van de Centrale Banken, die nagenoeg nog steeds op volle toeren draait, moet het geld ergens naar toe.  Het proces van ‘normalisering’ van de rentetarieven wordt enkel met de mond beleden, maar geen enkele beleidsmaker wil het feest in activa voorlopig bederven. Beter ‘te laat’ dan te vroeg, is de redenering, omdat het wereldwijde deflatiespook nog steeds rondwaart. Bovendien hebben de Centrale Banken, met $ 13000 miljard aan opgekochte activa, voornamelijk obligaties, op hun balansen, er belang bij, dat een eventuele vermindering van monetaire stimulering gepaard gaat met een zo weinig mogelijke markt-schokken. Zou dat echt lukken?

Meestal gaat het pas echt mis, als men gelooft, dat er geen vuiltje aan de lucht is. Men verwacht, dat een nieuw tijdperk is aangebroken en dat de kans op verlies uiterst onwaarschijnlijk wordt geacht. De ene na de andere zwartgallige Goeroe valt van zijn voetstuk en waarschuwingen worden alom in de wind geslagen. Beleggings-veteraan Jeremy Grantham van GMO (huidig belegd vermogen: $ 80 miljard), wiens beleid vooral rekening houdt met de uiteindelijke tendens van ‘terugkeer naar het gemiddelde’ (mean reversion) voorspelde de top van de hausse in Japan in 1989, alsmede de top van de technologie-hausse in 2000, maar was in beide gevallen 3 jaar ‘te vroeg’. Bijna 75% van zijn beleggers wilden de boot echter niet ‘missen’ en zochten hun heil elders. In Maart, 2009, tijdens de Financieele Crisis, was zijn advies, tegen alle scepsis in, om aandelen grootscheeps in te slaan, omdat de waarderingen in 20 jaar nog nooit zo goedkoop waren geweest. In de laatste 12 maanden werd hij echter weer veel voorzichtiger en GMO werd prompt beloond met het vertrek van een derde van het belegd vermogen, omdat hij geen gelijke tred hield met ‘de markt’. Het zal de gemiddelde belegger niet gemakkelijk afgaan om de gebruikelijke kuddegeest te ontlopen!

De Opkomende Markten lijken dit keer beter voorbereid op een crisis dan die in 1997, toen het beheer van hun deviezenreserves zoveel te wensen overliet. Toch is hun schuld in buitenlandse valuta’s, voornamelijk Dollars, sinds 2009, met 50% gestegen, zonder noemenswaardige risicodekking. Stel je voor, dat de Dollar, om welke reden dan ook, nog populairder zou worden! De geestdrift over Grondstoffenprijzen is trouwens langzaam aan het wegebben, wat hun liquiditeit in het gedrang brengt. Corruptie teelt natuurlijk wierig (Shell: die verduivelde e-mails toch…):

https://www.globalwitness.org/en/press-releases/new-leaked-emails-put-shell-centre-billion-dollar-bribery-scheme-involving-some-most-powerful-officials-nigeria/

Ook de excessieve schuld van China kan niet langer in de doofpot worden gestopt. Als percentage van haar economie, is die nu hoger dan die van Zuid-Korea, net voor de crisis van 1997, en bijna op het niveau van die van Japan, voordat de bom barstte in 1989. Decennia van pijn en deflatie volgden. Om de draaimolen aan de gang te houden, is er steeds meer schuld nodig, wat natuurlijk niet is vol te houden. Zelfs in een land met zoveel staatsbemoeienis, lijkt een ‘zachte landing’ een ijdele hoop. De People’s Bank of China (PBOC) lijkt op een evenwichtskunstenaar zonder vangnet. China kampt immers met een overgewaardeerde valuta, kapitaalvlucht, een schaduwbanksysteem vol met riskante beleggingsproducten, die aan de basis liggen van de handel in duizenden miljarden Renminbi (RMB) van de banken onderling (interbank markt) , en een oceaan van oninbare vorderingen. Ondertussen is de rente over kortlopende krediettransacties zonder onderpand (unsecured overnight lending) opgelopen tot een 2-jarig hoogtepunt. Zou een systeemcrisis echt wel onder controle kunnen worden gehouden? Hoelang is een politiek systeem vol te houden, dat brood en spelen belooft zonder democratische inspraak, nu het een en ander spaak dreigt te lopen?

Overigens staan met name de internationale energie- en onroerend goed-maatschappijen op de tocht, als de kredietkosten onverhoopt niet meer ‘eeuwig’ laag zouden blijven. Bij Amerikaanse bedrijven alleen al, is de bedrijfsschuld met sprongen gestegen naar een historisch hoogtepunt van 150% van hun bedrijfswinst. Het is nu al zo, dat de winst van 10% van de bedrijven hun kredietkosten niet dekt (IMF). Meer dan ooit, zal er toch een manier moeten worden bedacht om de economische groei wat te verhogen. Dan pas is de oplossing van talloze kredietproblemen in zicht. Het zal niet meevallen en zal enkele jaren vergen, voordat het zover is, waarschijnlijk dankzij fiscale maatregelen (belastingverlagingen). Verder lijkt het ergste achter de rug, wat betreft de lage deelname aan het Amerikaanse arbeidsproces (labor participation rate): in de laatste 30 jaar is die deelname onder 65-plussers al verdubbeld (van 10 naar 20%). Verder lijkt de vrees voor automatisering ongegrond. Technologie heeft, historisch gezien, altijd de productiviteit verhoogd en heeft ook op den duur gezorgd voor een voortdurende uitbreiding van het aantal arbeidsplaatsen in allerlei sectoren.

Het financieele evenwicht wordt vaak verstoord, als zich iets voordoet uit onverwachte hoek, zoals financieele instellingen, die bankje spelen (schaduwbanken). Momenteel lijkt Home Capital Group (Toronto), een grote hypotheekverstrekker, ernstige liquiditeitsproblemen te ondervinden. Talloze financieele aardschokken worden veroorzaakt door het nemen van excessieve risico’s met geleend geld in de onroerend goed-sector. Zowel Canada als Australie hebben te maken met een gigantische bubbel in onroerend goed in de grote steden, terwijl de schulden van huishoudens ten opzichte van hun beschikbare inkomen al enige tijd het hoogst is van alle OECD-landen. Hypothecaire kredietverstrekkers lijden nu eenmaal aan chronisch geheugenverlies, zodra het onroerend goed betreft! Maar in Japan, die wellicht de voorloper is voor de rest van de wereld, hebben ze het geweten: de index van huizenprijzen in Tokyo staat sinds de top in 1989, dus 28 jaar later, nog steeds 60% lager.

Er is ook niets veranderd aan het vooruitzicht van aanhoudende deflatie en overcapaciteit, ondanks de tijdelijke, opgepompte activa-inflatie. De grondstoffenprijzen, met name ook de landbouwprijzen in het algemeen en graanprijzen in het bijzonder, zijn de laatste 9 jaar in een meedogenloze neergaande trend:

http://www.macrotrends.net/2534/wheat-prices-historical-chart-data

De volgende sector, die dit aan den lijve ondervindt, is die van de diensten (services). Overal is bijvoorbeeld de inkrimping van de detailhandel en die van financieele tussenpersonen in volle gang, naarmate de internet die rol nu massief overneemt. Ook de crisis in kantoorgebouwen staat pas in de kinderschoenen. Talloze bedrijven hebben reeds een eigen bureau voor hun werknemers afgeschaft!

Verder moeten het populisme, nationalisme en protectionisme binnen de perken worden gehouden door de kans op recessie op de lange baan te schuiven. De rijken, met hun activa, worden weliswaar steeds rijker, maar op den duur zal de Staat wel een manier vinden om daar een stokje voor te steken. Ondertussen blaft de driftig-tweetende President Trump harder dan hij bijt en raken de beurzen eraan gewend om hem niet te letterlijk te nemen. Hij gaat er prat op, dat hij onvoorspelbaar is. Hij laat iedereen in het ongewisse over zijn werkelijke bedoelingen, maar dat is nu eenmaal ‘de kunst van het zaken doen’:

http://uk.businessinsider.com/the-art-of-the-deal-donald-trump-leadership-2017-1/#this-includes-making-the-most-of-controversy-and-drama-6

Tegelijkertijd zingen de Europese populisten al een toontje lager, want niemand wil de schok van het einde van de EU en de Eurozone op zijn geweten hebben. Brexit is immers onverwacht in de schoot geworpen van een Premier, die er eigenlijk niet voor voelde. Het gooien van deze knuppel in het hoenderhoek brengt al genoeg economische onzekerheden met zich mee en de gemiddelde kiezer is geneigd om genoegen te nemen met de ‘veilige’ gevestigde orde, zolang wat extreme slogans van de protestpartijen worden overgenomen. De razende meute, die gebukt gaat onder een dalende koopkracht, wil gehoord worden, maar niet noodzakelijkerwijs een revolutie. Er valt bijna geen zinnig woord te zeggen over het verloop van het Brexit-drama, omdat niemand zich enige voorstelling kan maken van wat er op het spel staat. Groot-Brittannie was een hele belangrijke speler in de EU en haar vertrek kan veel meer ontketenen, dan men nu voor mogelijk houdt.

https://fullfact.org/europe/uk-eu-trade/

Was populisme slechts een boze droom en een wespensteek? Vrijhandel, open grenzen, globalisering en multiculturalisme zijn tegenwoordig toch niet meer weg te denken? Bovendien lijkt de wereldwijde verstedelijking (urbanisatie) een onomkeerbare zaak, wat het populisme niet in de kaart speelt (Trump en Le Pen kregen slechts 5% van de stemmen in respectievelijk New York en Parijs, maar 40% van Londen stemde wel op Leave EU). Of kraakt het systeem juist in zijn voegen, als een Emmanuel Macron President kan worden van Frankrijk zonder een partij en zonder enige volksvertegenwoordigers? Of is het hoofdzakelijk immigratie, waar de schoen wringt? En zo ja, is dat misschien tijdelijk en overkomelijk, net zoals rassenscheiding, kolonisatie en het gemis van vrouwenkiesrecht? Elke generatie past zich uiteindelijk aan, als er sprake is van overmacht en bekrompen fanatici sterven op den duur uit.

Europa houdt zichzelf waarschijnlijk voor de gek, als ervan uitgegaan wordt, dat de Europese cultuur, na vele honderden jaren, over enkele decennia nog kan overleven. Niets is eeuwig. Het begon druppelsgewijs na de Tweede Wereldoorlog, toen immigratie op gang kwam, vanwege het arbeidstekort tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Europa zou nog steeds Europa blijven, met of zonder integratie van desnoods de tweede of derde generatie van deze landverhuizers. Inmiddels heeft Europa kennelijk zoveel schuldgevoel over haar eigen verleden, dat de gehele wereld nu welkom is en de vluchtelingenstroom van miljoenen (alleen al 1 miljoen Syrische asielzoekers in de afgelopen 5 jaar) blijkt onstuitbaar te zijn geworden. Tenslotte heeft Europa een beslissende hand gehad in het omverwerpen van bepaalde regimes in naam van de mensenrechten. Uitbreiding van democratie scheen immers een lofwaardig streven. Maar de reeks van onbedoelde gevolgen houdt in, dat Europese waarden en tradities, over niet al te lange tijd, op losse schroeven zouden kunnen komen te staan. Wie had dat gedacht. Misschien krijgt Europa nu een koekje van eigen deeg na de gewelddadige verovering en onderwerping van de halve wereld in de afgelopen 400 jaar. En niet te vergeten de ‘export’ van Europeanen naar alle uithoeken der aarde, gedurende die tijd! Dreigt Europa het geloof in zichzelf te verliezen, net op het moment, dat de eigen landsgrenzen beschouwd worden als achterhaald?

Vandaar dat 30-jarige Amerikaanse Treasuries op de langere termijn de absolute winnaars zullen blijven. De Amerikaanse Treasury is een van de meest conservatieve instellingen ter wereld, wie ook aan het politieke roer staat. Er is geen betere veilige haven voor het Grote Geld, vooral vanwege het huidige rendement (2.95%). Naarmate de internationale vergrijzing zich voortzet, zal de vraag van internationale pensioenfondsen en verzekeraars alleen maar blijven toenemen om hun lange termijn verplichtingen af te stemmen. Als die rendementen verder dalen, na onvermijdelijke onderbrekingen, zullen hun waarderingen weer omhoog gaan.

Maar ook fysiek GOUD ($ 1238.00 /oz.) mag niet onvermeld blijven als essentieel onderdeel van een vermogen. Vergeet niet, dat sinds het hoogtepunt van $ 1923.00 in 2011, dus na 6 jaar, Goud nog steeds 35% lager staat, terwijl de S&P 500 index is verdubbeld en huizenprijzen fenomenaal zijn gestegen. Verder is de Goudprijs nu weliswaar 29 maal zo hoog als in 1971, toen de Goudkoppeling werd verbroken, maar ondertussen zijn schuld en basisgeld (monetary base) over de gehele wereld explosief de pan uitgerezen. Goud is dus een verzekering, die niet mag ontbreken, ongeacht de dagprijs en ondanks het feit, dat inflatie (nog) in geen velden of wegen is te bekennen. Wie weet, waar men zijn toevlucht in zoekt bij de volgende ‘echte’ crisis. Wie had dat gedacht!

MEDEDELING: Er zijn nu 3 soorten lidmaatschap. Welk lidmaatschap past bij u? Leden kunnen profiteren van extra, mogelijk winstgevende, informatie via o.a. een reeks van regelmatige pamfletten. Van harte welkom bij de club! Velen onder u zijn al 10 jaar of langer trouwe volgers. Zie hiernaast voor nadere gegevens.

DIEDERIK SCHMULL                                                                          3 Mei, 2017

Westcliff-On-Sea, U.K.