DE BEURS GAAT DICHT

DE BEURS GAAT DICHT

De Crash van 2008 was nog kinderspel vergeleken met wat ons straks te wachten staat. Daarom is het van levensbelang om risico’s nu, niet straks, drastisch te verminderen, zolang dat nog kan en voordat alle kunstmatige winsten als sneeuw voor de zon weer verdwijnen. Het financiele systeem stevent af op een ultieme crisis, waardoor beurzen (flitshandel!), banken en het vrije kapitaalverkeer, voor onbepaalde tijd, aan banden moeten worden gelegd. Een te snelle auto vliegt uit de bocht en eindigt als een wrak. Een markt, die niet (kan) worden afgeremd, is gedoemd om totaal ineen te storten. Een markt, die het moet hebben van ‘slecht nieuws is goed nieuws’, wat immers ‘altijd’ schijnt te leiden tot meer monetaire stimulering, wordt ongelofelijk kwetsbaar, zodra slecht nieuws niet meer goed nieuws is. Als de markt eenmaal inziet, dat de almacht van de Centrale Bank een illusie is, dan is het spel uit, want dat is puur slecht nieuws! Maar ondertussen is de gemiddelde belegger, door het Nul-rente-beleid, wel de kant opgedreven van de hoogst mogelijke risico’s, zodat het financiele kaartenhuis uiterst gammel is geworden. Want de totale wereldschuld blijft exponentieel stijgen, terwijl de economische groei  en de inflatie alleen maar achteruit blijven gaan.


Tegelijkertijd groeit de onzichtbare derivatenpiramide, nu reeds minstens 10 maal zo groot als de wereldeconomie, als kool. Het overgrote gedeelte is niet beursgenoteerd en het blijkt bijna onmogelijk om enige controle daarover uit te oefenen. De meeste derivaten, vooral rente-swaps, zijn geconcentreerd bij 25 financiele instellingen, die daardoor ‘te groot’ zijn geworden om ooit te worden ‘gered’. Als de rente, om welke reden dan ook, opeens grilliger wordt, dan zijn de risico’s voor het financiele systeem niet te overzien. Als er maar iets hapert bij enige tegenpartij, die financieel in gebreke dreigt te geraken, dan wordt deze piramide vliegensvlug met de grond gelijk gemaakt. Denkbeeldige (‘notional’) bedragen voor uitbetaling worden dan eensklaps omgetoverd in onvervalste (‘netto’) bedragen, waardoor het wereldwijde spinneweb van onderlinge schakels buiten werking wordt gesteld. Niemand is in staat om deze tijdbom onschadelijk te maken, omdat dit wordt gezien als een onmisbare, aanzienlijke winstbron voor de financiele sector. Het is de kurk, waar de sector op drijft. Het wachten is daarom op de blikseminslag, die de wereld onvermijdelijk opeens zal overvallen. Daarmee is het meteen, structureel, gedaan met de gigantische ‘financialisering’, die steeds als een zwaard van Damocles boven het hoofd van de wereld hangt. Elke exponentiele groeispiraal draagt nu eenmaal de kiem in zich tot massale zelfvernietiging. Het eindstation is de onvrijwillige terugkeer naar een systeem van ‘vaste’ wisselkoersen, zoals dat min of meer bestond voor 1971. De behoefte aan afgeleide beleggingsinstrumenten zakt dan snel inelkaar. In het verleden, heeft de wereld, vaak met tussenpozen van een generatie, het ene systeem ingeruild voor het andere, omdat elk systeem nu eenmaal, op een gegeven moment, in zijn voegen kraakt.

De financiering van een, op exponentiele schuldvergroting, gebaseerde maatschappij, is niet vol te houden, indien de economische groei en de spaarquote blijven tegenvallen. Zelfs met ultra-lage rente, zijn de rente-lasten bij excessieve schuld bijzonder onaangenaam. Er is daarom allang sprake van een structurele groeivertraging in de ontwikkelde landen, vanwege stagnerende reele inkomens, tekortschietend internationaal concurrentievermogen, hardnekkig gebrek aan werkgelegenheid voor de jongere generatie (technologische vooruitgang!), overheidsbezuinigingen en demografische trends, zoals vergrijzing. Tegelijkertijd zijn de opkomende landen, met hun veel jongere bevolking, voorlopig slechts in staat om die consumptierol in beperkte mate over te nemen.

Ondertussen vallen de wereldwijde inflatie en rente veel lager uit dan bijna alle voorspellingen. Er is overal overcapaciteit, geen loon- en kredietspiraal (behalve in China), geen prijsdruk, zelfs niet in voedsel en energie, terwijl de Internet zorgt voor geimporteerde deflatie. Begint het te dagen, dat de wereld voorgoed is veranderd?

DIEDERIK SCHMULL

4 October, 2014

WESTCLIFF-On-SEA, Essex, U.K.

=